Om woningbouwprojecten versneld tot uitvoer te brengen, bieden we gemeenten hulp en expertise. Samen kijken we steeds wat een project per stap nodig heeft om verder te komen en hoe we knelpunten kunnen oplossen. Met een focus op regio's en gemeenten met de hoogste vraagdruk. 
Lees verder >

De provincie helpt gemeenten in de regio FoodValley om bouwplannen met een zachte status om te zetten in harde plannen. De focus ligt hierbij op zachte plannen waarin massa gemaakt kan worden op plekken waar kwaliteit gewenst is.

In heel Gelderland voorzien harde plannen in voldoende mate (voor 60% tot 70%) in de behoefte aan uitbreiding (exclusief het huidige woningtekort), maar in FoodValley slechts voor amper 40%. Bovendien neemt in deze regio, door de relatief hoge bouwproductie, het aantal harde plannen snel af, terwijl er juist een grote woningbouwopgave ligt.

De provincie organiseert samenwerking in een vroeg stadium met regiogemeenten en marktpartijen. Door partijen vroegtijdig bij bouwplannen te betrekken, zijn ontwikkelkaders direct duidelijk. Zo ontstaat geen vertragende (en kostenverhogende) stapeling van belangen en voorwaarden tijdens het proces.

Er zijn nu 40 projecten in beeld met ongeveer 10.650 woningen in zachte plannen. We leveren kennis en kunde en waar nodig bestuurlijke inzet om het proces te versnellen. Ook voor zachte plannen kunnen gemeenten een bijdrage krijgen voor inhuur van capaciteit of expertise om deze plannen versneld hard te maken, via de regeling ‘Versnellen woningbouw door gemeenten: inhuur tijdelijke capaciteit of expertise’ uit Actie 3 van Actieplan Wonen.

Simpeler procedures voorkomen onnodige vertraging. De provincie onderneemt daarom verschillende laagdrempelige acties die het ontwikkelproces versnellen.

Blijkt in de praktijk dat ook andere aspecten met name de vergunningverlening kunnen versnellen? Dan werken we samen met gemeenten aan gerichte hulp in de vorm van bijvoorbeeld extra menskracht of de ontwikkeling van een handreiking. We benutten daarbij de expertise van het Expertteam Woningbouw van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en vullen die aan als meer nodig is.

De provincie versimpelt procedures op de volgende terreinen:

• Subsidieregeling ‘Versnellen woningbouw door gemeenten: inhuur tijdelijke capaciteit of expertise’
  Deze subsidieregeling voorziet in tijdelijke inhuur van capaciteit of expertise wordt goed gebruikt door gemeenten. Inmiddels hebben we 27 aanvragen ontvangen. Voor de looptijd van het Actieplan voorziet deze actie in versnelling van 8.000 woningen. Met alle aanvragen (toegekend en in behandeling) wordt bijgedragen aan de versnelling van ruim 7.000 woningen. Het behaalde resultaat ligt daarmee fors boven de verwachting.
• Handreiking woningsplitsen
  Woningsplitsen kan bijdragen aan het versneld toevoegen van zelfstandige woningen aan de totale woningvoorraad. Deze handreiking woningsplitsen helpt gemeenten middels instrumenten en kaders die daarbij helpen. Tegelijkertijd biedt deze handreiking ook aanknopingspunten wanneer woningsplitsen juist niet wenselijk is en hoe ongewenste neveneffecten kunnen worden voorkomen.
• Handreiking voor parkeren
  Parkeernormen die niet of onvoldoende aansluiten bij de ruimte, voorzieningen en mobiliteitsbehoefte; voor veel gemeenten een herkenbare situatie. Parkeren blijkt vaak een struikelblok waardoor realisatie van extra woningen wordt vertraagd of niet van de grond komt. Om dit complexe vraagstuk op te lossen werkten we voor én met gemeenten en met hulp van adviesbureau Ecorys aan de handreiking parkeren.
• Ondersteuning met (ingehuurde) expertise
  We ondersteunen met (ingehuurde) expertise en andere hulp wanneer het stikstofbeleid een rol speelt in de vergunningverlening. Zo voorkomen we samen met gemeenten dat vergunningaanvragen langer dan strikt noodzakelijk op een besluit moeten wachten.

De provincie spant zich ook in voor de versnelde toevoeging van bestaande woningen vanuit herstructurering en vernieuwing. Onder de herstructurering van gebouwen valt een ingrijpende aanpassing, waarbij de functie van een gebouw verandert in wonen en dus het aantal woningen wordt uitgebreid.
Lees verder over SteenGoed Benutten>

De druk op de woningmarkt is groot en het aanbod sluit niet altijd aan bij wat mensen zoeken. Daarom nemen ze steeds vaker samen het initiatief om woningen te bouwen en zelf te zorgen voor een prettige woonomgeving.

Lees verder over Collectieve Wooninitiatieven>

De provincie ondersteunt gemeenten bij het de- of herprogrammeren van ongewenste plannen met een harde status. Zo ontstaat ruimte voor nieuwe, gewenste harde plannen.

Dit beperkt potentiële (Ladder-)belemmeringen voor duurzame verstedelijking (zie kader), zodat nieuwe initiatieven waar de vaart achter zit, relatief sneller kunnen worden uitgevoerd. Bovendien zorgt het voor een betere focus bij gemeenten. We stellen gemeenten een financiële bijdrage beschikbaar om de Juridische Expertpool Planschade (JEP) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in te schakelen.

De provincie werkt voor deze actie samen met mbo-instellingen, bouwbedrijven en woningbouwcorporaties aan een Gelderse BouwAcademie voor kennisontwikkeling en innovatie in de bouw.

• Leren-werken-innoveren stimuleren en aanjagen
  Om de productiecapaciteit in de bouw te realiseren, kijken we hoe we ‘leren-werken-innoveren’ geïntegreerd kunnen aanbieden met onder andere fysieke innoveer en experimenteerlocaties. We werken aan aanbestedingen van opdrachten voor kwartier maken met aandacht voor de verbinding tussen landelijk (sectorfondsen, stakeholders, programma’s) en regionaal (regionale hubs, opleidingsbedrijven). De opdracht voor het opstellen van een plan wordt in april uitgezet.
• Talentpijplijn verbeteren
  Om mensen versneld op te leiden voor een baan in de bouw, zetten we in op het versterken van bestaande initiatieven zoals het Transitiehuis Gelderland in Apeldoorn. Door het Transitiehuis Gelderland is in korte tijd al een grote toename gerealiseerd voor wat betreft zij-instromers in de bouw. We verkennen hoe we ook in de andere Gelderse regio’s bestaande structuren/opleidingsbedrijven kunnen versterken.
• Practionerprogramma
  Voor het opzetten van een practitioner programma wordt een aanbesteding uitgewerkt, gericht op het versneld bouwrijp maken. Er is aandacht voor innovatief opdrachtgeverschap van gemeenten en woningbouwcorporaties. Dit onderdeel wordt opgepakt in samenhang met actie 1 en actie 7.

We ondersteunen gemeenten met de ontwikkeling en uitwisseling van kennis over conceptbouw. Dit is een bewezen methode om sneller nieuwe betaalbare woningen te realiseren.
Ga naar de Handreiking Opdrachtgeverschap Circulaire Woningconcepten. 

Voor veel gemeenten zijn conceptbouwwoningen nog nieuw. De schaalvoordelen nemen toe als gemeenten of corporaties gezamenlijk opdrachtgever zijn. Samen maken ze sneller de omslag van experiment (pilots) naar prototype. 

• City Deal Circulair en Conceptueel bouwen
  We doen mee aan de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen. De City Deal is een instrument waarbij een netwerk van partners samenwerkt om woningbouw te versnellen en deze woningen zo circulair mogelijk te bouwen. Wij hebben deze City Deal ondertekend en participeren actief in dit netwerk.
• Netwerk van conceptaanbieders en opdrachtgevers
  De marktverkenning conceptbouw is voortgezet; er zijn meer dan 40 bedrijven/concepten geïnventariseerd en we hebben met ongeveer 10 bouwers (kennismakings)gesprekken gevoerd. Conceptueel bouwen is geagendeerd op de ambtelijke overleggen. In de woondeal regio Arnhem Nijmegen nemen we actief deel aan de Versnellingstafel circulair bouwen. Er zijn gesprekken gevoerd met de Cirkelregio’s Achterhoek en FoodValley en er is deelgenomen aan bijeenkomsten voor circulaire initiatieven. Het plan is om vanaf het najaar digitale pitch-momenten te organiseren waar opdrachtgevers kennis kunnen maken met voor hen nog onbekende concepten.
  In 3 regio’s hebben we samen met de woningbouwcorporaties bijeenkomsten georganiseerd over conceptuele en circulaire ambities en de aanpak van corporaties. Bijeenkomsten in de overige 3 regio’s volgen in de komende maanden. Corporaties hebben een eerste afspraak gemaakt om samen een circulair concept te gaan bouwen. Een terugkerend onderwerp is de onrendabele top die nieuwe circulaire concepten voor woningcorporaties blijken te hebben in de opschalingsfase. We kijken of we met een subsidieregeling de opschaling van deze concepten kunnen bevorderen.
• Publieke kennis- en netwerkontwikkeling
  Eind september 2021 gingen we 'Op bouwtour in regio Fruitdelta Rivierenland'. Het kan, het gebeurt en samen zorgen we ervoor dat we duurzaam, snel en betaalbaar bouwen. Hoe dan? Dat laten onze partners graag zien. Deze keer was de regio Fruitdelta Rivierenland de beursvloer waarop we laten zien wat er gebeurt en speelt.

We versnellen de bouw met de subsidieregeling Betaalbaar Wonen van 400 woningen in Arnhem, Wageningen, Aalten, Brummen en West-Betuwe. De helft van de woningen zijn sociale huurwoningen. Hiervoor zet de provincie € 1,3 miljoen in.

• Woningbouw versnellen
  Woningbouw is duur. Bij de bouw moet rekening worden gehouden met zaken als bereikbaarheid, duurzaamheid en klimaatadaptatie. Er zijn extra investeringen nodig om deze woningen te kunnen bouwen. Met de subsidieregeling betaalbaar wonen neemt provincie Gelderland een deel van deze publieke kosten voor zijn rekening om de woningbouw te versnellen en betaalbaar te maken.
• Winnaars Tender Betaalbaar Wonen
  De tender betaalbaar wonen is voor woningbouwprojecten tot 500 woningen. De subsidieaanvragen zijn beoordeeld op effectiviteit (aantal sociale huurwoningen} en kwaliteit (woningdifferentiatie en duurzaamheid). Eind februari 2022 is bekend geworden dat de volgende projecten subsidie krijgen toegekend:
  • Arnhem (Nijmeegseweg): 
    Op de plek waar in 2011 verouderde portiek etageflats zijn gesloopt, worden 230 woningen gebouwd, waarvan 71 sociale huurwoningen.
  • Brummen (Krullevaar):
    Herontwikkeling van voormalig schoolterrein naar 16 huurwoningen.
  • Aalten (Ludgerstraat): 
    Op de plek van een voormalige school worden 54 woningen gebouwd waarvan 45 sociale huurwoningen.
  • West Betuwe (De Plantage):
    De bouw van 64 woningen, waarvan 26 sociale huurwoningen.
  • Wageningen (Ireneschool): 
    Op de plek waar de Ireneschool stond bouwt De Woningstichting 12 grondgebonden woningen en 24 appartementen in de sociale huur.

Met steun van de provincie wordt bij deze projecten de bouw van 400 woningen versneld, waaronder bijna de helft sociale huurwoningen. De bouw gaat in 2 jaar van start en de sociale huurwoningen blijven minimaal 20 jaar in de categorie betaalbaar.
 

De provincie brengt gemeenten en beleggers met elkaar in contact, zodat zij gaan samenwerken om meer middenhuur te realiseren.

Middenhuur brengt de doorstroming op gang, bijvoorbeeld van scheefhuurders in sociale huurwoningen, die met hun verhuizing een sociale woning achterlaten voor wachtende huurders. Door de samenwerking groeit het onderlinge vertrouwen tussen gemeenten en beleggers. Doordat zij vaak nog maar beperkt samenwerken, levert stimulering hiervan relatief veel op. De provincie ondersteunt gemeenten en beleggers op de volgende manieren:

• In samenwerking met Gelderse gemeenten die van marktpartijen minder interesse in middenhuur ervaren, maken we een locatie-biedboek om die partijen tot andere gedachten te verleiden.
• In Gelderse regio’s waarin beleggers veel interesse tonen, is het belangrijk om het middensegment op lange termijn te borgen. Daarom organiseert de provincie hier de samenwerking met gemeenten, beleggers en corporaties om gezamenlijk de ontwikkelkaders voor middenhuur vast te stellen.
• We ondersteunen kennissessies en ontmoetingen voor gemeenten en beleggers, met als centrale vraag: welke instrumenten zijn er om middenhuur blijvend te borgen?

Om iedereen in Gelderland van een passende woning te voorzien, is goede doorstroming essentieel. Heel wat ouderen in een eengezinswoning in de sociale huur ervaren nu belemmeringen om te verhuizen, terwijl juist hun doorstroming lange verhuisketens op gang helpt.
Lees meer >

De provincie zal een verkenning doen naar het oprichten van een KoopGarantfonds, waarmee betaalbare koopwoningen beter behouden blijven voor mensen met een laag- of middeninkomen en starters.

Op die manier blijven de sociale huurwoningen die corporaties verkopen voor deze groepen beschikbaar en kunnen betaalbare koopwoningen marktconform worden bijgebouwd. Gemeenten passen KoopGarant niet toe vanwege hun financiële positie (gebrek aan een liquiditeitsbuffer) en woningcorporaties mogen het sinds de Woningwet (2015) niet meer aanbieden.

Update maart 2022: Wegens overweldigende belangstelling is de doelstelling voor deze actie ruim voor het einde van de looptijd van het Actieplan Wonen behaald. Met deze regeling hielpen we 254 starters op de woningmarkt. 16 maanden na openstelling is de regeling volledig benut.

De provincie draagt bij aan gemeentelijke startersleningen, die een aanvulling zijn op de hypotheek. Hiermee verbeteren we zowel de positie van starters op de woningmarkt als de doorstroming.

Van de Gelderse gemeenten hanteert 40% tot 50% al de Starterslening van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn). We willen dat percentage verhogen en de Starterslening voor 50% mee-voorfinancieren door middel van een fonds. Dankzij het revolverende karakter (na 3 jaar start de aflossing) kost dit de provincie geen geld.

Voorwaarden

De provincie draagt vanaf 17 november 2020 bij aan de gemeentelijke starterslening (voor 50%). Dit doen we onder bepaalde voorwaarden voor gemeenten. Deze voorwaarden zijn er vooral op gericht om zo weinig mogelijk starters uit te sluiten. Het betreft de volgende voorwaarden:

Algemeen:

• De aanvrager is een starter op de woningmarkt.
• De aanvrager gebruikt de lening uitsluitend voor de aanschaf van een woning, inclusief verduurzaming ervan, conform NHG.
• Het stapelen van koopinstrumenten wordt niet uitgesloten.

Financieel:

• De maximumprijs van een huis waarvoor een starterslening wordt aangevraagd is niet hoger dan die van de NHG grens. Bij verduurzaming kan men gaan tot 106% van de waarde van de woning, conform NHG. Je bent vrij om een lager maximumprijs te hanteren.
• De Starterslening is maximaal 20% van de koopsom. Je bent vrij om een maximum bedrag te stellen voor de Starterslening of een lager percentage te hanteren.

Toepassingsbereik:

• Gemeenten stellen geen leeftijdsbeperkingen voor de doelgroep van de Starterslening.
• Gemeenten hanteren geen socio-economische bindingseisen voor diegenen die de Starterslening in de gemeente aanvragen.
• Gemeenten stellen geen beperkingen ten aanzien van het type woning.
• Gemeenten stellen geen beperkingen ten aanzien van het type energielabel.

De uitvoering van de startersregeling loopt via Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten. Een starter kan de starterslening alleen aanvragen na toestemming van zijn of haar gemeente. Dit is de gemeente waar de starter de woning gaat kopen. Na toestemming van de gemeente, kan de lening bij SVn aangevraagd worden.

De provincie treedt op als kennismakelaar voor flexibele woonvormen, organiseert kennisateliers in de Gelderse regio’s en stelt een handboek op met procestips, kwaliteitskaders en kansrijke prototypen. Op het gebied van flexibele of tijdelijke woningbouw kan vaak meer dan gedacht en de voordelen zijn groot. Zo zijn flexwoningen voor een belangrijk deel vrijgesteld van de reguliere bouwprogrammering en daardoor planologisch eenvoudig te realiseren, omdat er altijd sprake is van conceptbouw komen ze snel op de markt. Sommige flexibele woningen functioneren off-grid (van het net af, met uitzondering van de waterleiding), waardoor ze vrijwel overal te plaatsen zijn. De provincie lobbyt daarom bij het Rijk om in het bouwproces van flexibel wonen voorrang te krijgen bij de aanleg van nutsvoorzieningen. Verder is ook het proces rond de vergunningverlening korter. Omdat onbekend onbemind maakt, blijven de mogelijkheden om flexibele woonvormen te versnellen nog vaak onbenut. Kennisontwikkeling brengt hierin verandering.

De provincie stelt een digitaal platform in om de informatie over flexibele woningbouw goed te ontsluiten.

We willen een pool maken met geschikte extra woningbouwlocaties in alle Gelderse regio’s. Samen met gemeenten voeren we hiervoor een inventarisatie uit om te komen tot 25 locaties.