Moestuinieren
Zoek (groot)ouders & vrijwilligers
Richt met hen een schooltuincommissie op
Steeds meer mensen krijgen de smaak te pakken om zelf groente te telen. Zoek je echte moestuinexperts? Vraag naar opa’s en oma’s van leerlingen en vraag rond in de buurt. Vaak hebben zij al kennis van en affiniteit met (moes)tuinieren. Moestuinieren vraagt in het groeiseizoen regelmatig aandacht. Voor opa’s en oma’s met pensioen kan het makkelijker zijn om tijdens schooltijd te helpen met lessen in de moestuin.
De meeste scholen richten een schooltuincommissie op met een mix van leerkrachten, (groot)ouders en directie. Dat is minder kwetsbaar dan een enkele enthousiaste ouder of leerkracht. De schooltuincommissie organiseert het beheer en onderhoud van het gehele plein, waaronder de moestuin. Bij de tips&tricks voor beheer en onderhoud lees je meer hoe je het beheren met (groot)ouders en vrijwilligers leuk kunt maken.
Begin klein
Start bijvoorbeeld met 1 klas
Ga je voor het eerst beginnen met moestuinieren op school? Begin klein, bijvoorbeeld met 1 klas om ervaring op te doen. Je hoeft dan maar een klein stukje van je schoolplein om te vormen. Is het een succes? Dan kun je alsnog uitbreiden naar andere klassen, met meer vrijwilligers en meer oppervlakte. Je kunt ook potten of bakken gebruiken.
Ter inspiratie:
In Ede loopt het programma Klasse Moestuinen. Scholen kunnen hiermee eenvoudig en kleinschalig starten met moestuinieren in bakken voor 1 klas. Met een kant en klaar pakket met grond, zaden en bakken en een workshop en advies van NME-centrum Het Groene Wiel.
Meer informatie
Kies de juiste locatie
Let op de juiste condities
Onder de juiste condities kunnen groenten, fruit en kruiden goed groeien en bloeien , daar kun je rekening mee houden bij het kiezen van de beste plek op het schoolplein.
Zonlicht en warmte:
Kies een zonnig plekje bij voorkeur op het zuiden tot zuidwesten gericht. Voor beschutting tegen koude wind (en rondvliegende ballen, rennende kinderen) kun je hagen plaatsen aan de noordzijde.
Luchtige bodem en voedingsstoffen
in de handleiding van Velt vind je goede informatie hoe je grasland of braakland kunt omvormen tot een moestuin, hoe je potten gebruikt en hoe je voor voldoende voedingstoffen zorgt. De Makkelijke Moestuin levert een goede voedingsbodem kant en klaar aan.
Water
Hoeveel water je moet geven hangt af van het seizoen en hoeveel water de bodem vasthoudt. Dicht bij de waterpomp of binnen bereik van de buitenkraan (met waterslang) maakt het wel zo gemakkelijk.
Aandacht
Zet de moestuin op een plek waar je regelmatig langsloopt zodat je ziet wat er gebeurt. De moestuin volgt de natuur en niet jouw planning. Zo zie je wanneer er water gegeven moet worden omdat er wat plantjes slap bij staan, wanneer iets klaar is om te oogsten, of dat er gewied moet worden na een warme periode met veel regen.
Heb je geen geschikte locatie?
Je kan ook in de omgeving van de school kijken of er geschikte moestuinlocaties zijn zoals op gemeentegrond of (school)moestuincomplexen. In de presentatie van Beleef&Weet zie je verschillende vormen van moestuinieren bij Nijmeegse scholen van heel klein tot groot.
Meer informatie:
- Voor kant en klare moestuingrond
Houd rekening met schoolvakanties
Een zaaikalender helpt hierbij
In de zomer is het normaal gesproken topdrukte in de moestuin, maar in de zomervakantie is het op school natuurlijk behoorlijk stil.
Zijn er geen vrijwilligers die de moestuin kunnen beheren tijdens de schoolvakanties? Kies dan voor gewassen die je al voor de zomervakantie kunt oogsten. Een andere optie is eetbaar groen te kiezen dat weinig onderhoud vergt, zoals bessenstruiken, fruit- en notenbomen of kruiden.
Ga je wel na de zomer door, laat dan ook het tuinlesprogramma meelopen met de overgang naar het nieuwe schooljaar. De leerlingen maken dan de hele cyclus van zaaien, planten, groeien, oogsten en eten mee.
Bekijk de zaaikalender van Velt om rekening te houden met de zomervakantie.
Kies succesnummers
Begin met makkelijke succesnummers die onder (bijna) alle omstandigheden goed groeien en tegen een stootje kunnen, zoals palmkool, wortel, rode biet, spinazie, rucola en radijs. Als je veel verschillende soorten kweekt is er altijd wel iets dat het goed doet.
Meer informatie
Zet hulp in
Jong leren eten Gelderland
Via het programma Jong leren Eten Gelderland kun je ondersteuning krijgen bij moestuinieren in de vorm van advies en subsidie.
Natuur-milieu en educatiecentrum
Vraag je lokale Natuur- en Milieu educatiecentrum of IVN scholenwerkgroep om hulp.
Meer lezen?
Moestuinieren met kinderen
- Moestuinieren met kinderen, tips voor scholen, Programma Jong Leren Eten i.s.m. Stichting Oase 2018.
Handleiding en zaaikalender
- Handleiding Schoolmoestuinieren Velt, Webpagina met handleiding, zaaikalender en veel lessuggesties.
Lespakket
- Lespakket moestuinieren voor groep 3-5 van IVN.
Onderzoeksdata
- In Nijmegen is o.a. door de Radboud Universiteit onderzoek gedaan bij 150 kinderen van 10 tot 12 jaar die deelnamen aan een schooltuinprogramma van zeventien lessen. Door tuinieren in een schooltuin neemt de kennis over gewassen en voorkeur voor groenten toe. Lees het artikel uit 2018.
Links
- Tips voor scholen
- Uit 2018
