Duurzame drinkwatervoorziening

Klimaatadaptatie, de landbouwtransitie en de energietransitie vragen om een aanpassing van het watersysteem en goede inpassing van de verschillende functies. Een toekomstbestendige drinkwatervoorziening moet ook daarin passen.

Samen met waterschappen, Vitens, gemeenten en andere belanghebbende partijen werken we daarom aan een strategie voor een duurzame drinkwatervoorziening in een duurzaam watersysteem.

De provincie heeft als taak te zorgen voor voldoende goede bronnen voor drinkwater. De vraag naar water stijgt, daarom hebben we in 2022 in 11 gebieden het grondwater gereserveerd voor drinkwaterwinning in de toekomst. In deze gebieden wordt nog geen drinkwater gewonnen. Wel gelden er in deze gebieden regels om het grondwater te beschermen. Met deze reservering borgen we voldoende grondwater voor drinkwater tot 2040. Om de drinkwatervoorziening toekomstbestendig te maken is meer nodig. Daar werken we nu samen met onze partners aan.

Waar werken we aan

Via verschillende inspanningen zorgen we er de komende jaren voor dat er in Gelderland voldoende drinkwater is, komt en blijft.

Routekaart duurzame drinkwatervoorziening

Samen met waterschappen en Vitens werken we aan een routekaart. In dit document staan de maatregelen voor de knelpunten en doelen op korte, middellange en lange termijn. Bijvoorbeeld zorgen voor voldoende vergunningen voor reserves bij Vitens, wanneer we welk drinkwaterreserveringsgebied inzetten en welke andere bronnen op welke termijn beschikbaar zijn voor drinkwater. Ook kijken we naar vervanging van bestaande winningen met knelpunten. De routekaart kan in de loop van de tijd aangepast worden, als ontwikkelingen daar om vragen. We volgen ontwikkelingen in vraag naar en aanbod van drinkwater en ook andere ontwikkelingen, zoals (drink)waterbesparing en de processen rond klimaatadaptatie, landbouwtransitie en energietransitie.

Verkleinen drinkwaterreserveringsgebieden

Er zijn vier relatief grote drinkwaterreserveringsgebieden: Betuwe-West-Buren, Tielerwaard, Liemers-West en Zeddam-Ulft. Deze gebieden gaan we verkleinen. In 2023-2024 onderzoeken we hoe we dit het beste kunnen doen.
Daarna leggen we in 2025 de kleinere gebieden vast in de Omgevingsverordening. Hiervoor is een procedure nodig. Provinciale Staten stellen uiteindelijk de kleinere gebieden vast. Daarna vervalt het beschermingsbeleid in die delen van de gebieden die niet meer zijn gereserveerd voor de drinkwatervoorziening.

Andere bronnen voor drinkwater

Waterbesparing

Betrokken partijen

In het proces naar een duurzame drinkwatervoorziening betrekken we de volgende partijen:

De Gelderse waterschappen
Vitens
Rijkswaterstaat
Gemeenten in de drinkwaterreserveringsgebieden (26)
Land- en tuinbouworganisaties (LTO, NFO, TCO)
Natuur- en milieuorganisaties (Natuur- en Milieu Gelderland, Geldersch Landschap en Kasteelen, Gelders Particulier Grondbezit, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Veluwse Bekenstichting)
Koepels voor het bedrijfsleven (o.a. VNO-NCW-Gelderland)

Nieuwe winlocaties drinkwater

Het proces dat Vitens moet doorlopen om te komen tot uiteindelijke winlocaties kost veel tijd en kent veel onzekerheden. Vitens start eerst met gedetailleerder onderzoek met een project-m.e.r.-procedure en doorloopt vervolgens een gebiedsproces om samen met relevante partijen in het gebied te zoeken naar de beste locatie. Daarna vraagt Vitens de benodigde vergunningen aan. Als alle vergunningprocedures doorlopen zijn, moeten zij de winning nog bouwen. Dit hele proces duurt 10 jaar (of langer). Pas op het moment dat de winning vergund is, bepaalt de provincie een nieuwe beschermingszone rondom de winlocatie. Die nieuwe beschermingszone zal in de meeste gevallen kleiner zijn dan het drinkwaterreserveringsgebied.