Herstelprogramma Vennen en venen

Vennen en venen bestaan bij de gratie van voldoende water en een zeer beperkte hoeveelheid buffering en voedingstoffen.
Een ven op de Veluwe

Deze watertjes zijn dan ook het domein van ware fijnproevers: planten en dieren die met heel weinig toe kunnen, en al snel verdrongen worden door algemene woekerende soorten zodra het evenwicht verstoord raakt. Ook zijn vennen en venen belangrijk voor de gehele, overwegend droge, Veluwe. Het zijn vaak de laatste plekken waar dieren water kunnen vinden als alle regenplassen zijn opgedroogd en het grondwater tientallen meters onder het maaiveld staat.

Digitale versie ontwerp-herstelprogramma

Download de .pdf van het ontwerp-herstelprogramma.

Natura 2000-doelen

Het herstelprogramma richt zich op zeven habitats en op drie habitatrichtlijnsoorten.

Habitattypen (Landschapstypen)

  • Zwak gebufferde vennen
  • Zure vennen
  • Blauwgraslanden
  • Actieve hoogvenen (heideveentjes)
  • Overgangs- en trilvenen
  • Kalkmoerassen
  • Hoogveenbossen

Habitatrichtlijnsoorten

  • Gevlekte witsnuitlibel
  • Kamsalamander
  • Drijvende waterweegbree

Knelpunten

Een aantal factoren bedreigt de instandhoudingsdoelen voor genoemde dier- en plantensoorten. Dat zijn verdroging, vermesting en verzuring als gevolg van stikstof, versnippering, klimaatverandering, gebiedsvreemde stoffen en uitheemse soorten.
Venherstel is systeemherstel. Duurzaam behoud en beheer van de vennen en venen kan alleen wanneer het samenspel van ondergrond, bodem, water en soorten zo natuurlijk mogelijk functioneert. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor variatie in deze factoren.

Het gaat om minstens 340 verschillende locaties op de Veluwe, het is onmogelijk om die allemaal in één planperiode aan te pakken. Ook zijn niet al deze locaties even kansrijk. Daarom hebben de vennen en venen waarvoor onderstaande geldt prioriteit gekregen:

  • locaties die geschikt zijn voor de ontwikkeling of versterking van het heideveentje;
  • zwak gebufferde wateren die ook kansen bieden voor populaties van doelsoorten;
  • zure vennen met voldoende omvang (een oppervlakte van 0,5 ha of meer voor een ven of een mozaïek van vennen).

Maatregelen

Reageren op ontwerp-herstelprogramma(‘s) niet meer mogelijk

  • De 4 Veluwse herstelprogramma’s kunnen gevolgen hebben voor eigenaren en gebruikers van het gebied. Tijdens de inspraakperiode van 23 januari tot en met 5 maart 2023 kon u reageren op de ontwerp-herstelprogramma’s.
  • Op dit moment stellen we een nota van antwoord op. Hierin reageren we op alle ingediende zienswijzen. Het is mogelijk dat de herstelprogramma’s worden aangepast naar aanleiding van de zienswijzen.
  • We verwachten dat Gedeputeerde Staten de herstelprogramma’s en de nota van antwoord dit voorjaar definitief vaststellen. De indieners van een zienswijze ontvangen vervolgens deze nota van antwoord.
  • Daarna beginnen we met de uitvoering van de herstelmaatregelen. We betrekken hier onder andere grondeigenaren bij. We nemen ruim de tijd voor de hele uitvoering, zodat het proces zorgvuldig verloopt.
  • Als mensen het niet eens zijn met de vastgestelde herstelprogramma’s (als uitwerking van het Natura 2000-beheerplan), kunnen ze beroep indienen bij de rechtbank. Daarna kunnen ze in hoger beroep bij de Raad van State.

Herstelprogramma's Veluwe

Naast het herstelprogramma voor Vennen en venen hebben we afgelopen jaren gewerkt aan de herstelprogramma’s Beken, Beken, Heiden en stuifzanden, als uitwerking van het Natura 2000-beheerplan Veluwe.