Herstelprogramma's Veluwe

We hebben afgelopen jaren gewerkt aan de herstelprogramma’s Beken, Bossen, Heiden en stuifzanden, en Vennen en venen, als uitwerking van het Natura 2000-beheerplan Veluwe. De programma’s zijn op 9 mei 2023 door Gedeputeerde Staten vastgesteld.

Ook de reactienota is vastgesteld. Hierin staat hoe is omgegaan met de 74 binnengekomen zienswijzen op de ontwerp-herstelprogramma's.

Wat zijn de herstelprogramma’s?

In 2018 is het Natura 2000-beheerplan Veluwe vastgesteld. Dat beschrijft hoe we de zogenoemde instandhoudingsdoelstellingen voor dit natuurgebied kunnen bereiken. Dit zijn doelen die gaan over beschermde soorten planten en dieren en bepaalde typen leefgebied. Het Rijk legde per beschermde soort (plant of dier) en leefgebied (habitat) doelstellingen vast. Het Natura 2000-beheerplan beschrijft ook welke maatregelen nodig zijn om de natuur te herstellen en verbeteren. En voor welke activiteiten een vergunning moet worden aangevraagd volgens de Wet natuurbescherming (Wnb).

De nu vastgestelde herstelprogramma’s zijn een uitwerking van dit beheerplan. Met de plannen voor de beken, de bossen, de heiden en stuifzanden, en de vennen en venen, zorgen we ervoor dat we een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van de instandhoudingsdoelen. Ze helpen bij de stikstofgevoelige natuur op de Veluwe te herstellen en sterker te maken. De Veluwe is van groot belang voor de biodiversiteit in Nederland en in Europa.  In de herstelprogramma’s staan concrete maatregelen voor specifieke locaties uitgewerkt. Ze zijn dus onderdeel van het Natura-2000 beheerplan Veluwe.

Recreatiezonering op de Veluwe is in uitvoering

Het recreatiezoneringsplan - het vijfde herstelprogramma dat uit het Natura 2000-beheerplan Veluwe voortkomt – is in mei 2022 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. We zijn met de uitvoering hiervan bezig. 

Beken

Een beek op de Veluwe

De beken op de Veluwe zijn uniek in hun voorkomen, werking en ontstaansgeschiedenis. Ze worden gevoed door het complexe grondwatersysteem van de Veluwe. Maatregelen in dit herstelprogramma zijn bijvoorbeeld het verbeteren van de kwaliteit van het water in de beek, de hoeveelheid water en specifieke maatregelen voor de vissen beekprik en rivierdonderpad. Ook staan er maatregelen in voor de meervleermuis, omdat dat een aan water gebonden soort is.

Bossen

Wilde zwijnen in een bos Fotografie Els Branderhorst

Ruim 64.000 hectare, ofwel 65% van de Veluwe, bestaat uit bos. Daarmee is de Veluwe het grootste aaneengesloten bosgebied van Nederland. De bossen zijn het leefgebied van bijvoorbeeld het vliegend hert, de wespendief, de zwarte specht en korstmossen. Ook de grootschalige aanwezigheid van edelhert en wild zwijn binnen de Veluwse bossen is uniek. Deze wilde hoefdieren hebben verscheidene effecten op de natuurlijke bosontwikkeling en soortensamenstelling van de Veluwe, waardoor het natuurgebied een unieke biodiversiteit heeft. We zetten in op ecologisch herstel en goed beheer van deze bossen, zodat de bijzondere planten en dieren behouden blijven.

Heiden en stuifzanden

Droog heidegebied Foto: Bas Klaver

De Veluwe is van groot (landelijk) belang voor de stuifzanden, heischrale graslanden en heiden. Ze zijn een rijk leefgebied van karakteristieke soorten, zoals draaihals, grauwe klauwier, heidezegge, zadelsprinkhaan en bosparelmoervlinder. In dit herstelprogramma staan de oorzaken en knelpunten waardoor we de instandhoudingsdoelen voor de heiden en stuifzanden niet kunnen halen. Met maatregelen gaan we de knelpunten aanpakken, zodat we de doelen kunnen bereiken.

Vennen en venen 

Een ven op de Veluwe

Vennen en venen bestaan bij de gratie van voldoende water en een zeer beperkte hoeveelheid buffering en voedingstoffen. Deze watertjes zijn dan ook het domein van ware fijnproevers: planten en dieren die met heel weinig toe kunnen, en al snel verdrongen worden door algemene woekerende soorten zodra het evenwicht verstoord raakt.
Ook zijn vennen en venen belangrijk voor de gehele, overwegend droge, Veluwe. Het zijn vaak de laatste plekken waar dieren water kunnen vinden als alle regenplassen zijn opgedroogd en het grondwater tientallen meters onder het maaiveld staat.

Vervolg

  • Nu de 4 herstelprogramma’s definitief zijn vastgesteld, beginnen we met de uitvoering van de herstelmaatregelen. We betrekken hier onder andere grondeigenaren bij. We nemen ruim de tijd voor de hele uitvoering, zodat het proces zorgvuldig verloopt.

Op de hoogte blijven?

Wilt u op de hoogte blijven van natuurherstel op de Veluwe? Zolang we werken aan verbetering van dit natuurgebied, versturen we nieuwsbrieven. De laatste 3 nieuwsbrieven kunt u terug terugvinden op de algemene pagina over de Veluwe. Oudere nieuwsbrieven zijn op te vragen via het vragenformulier. Voor verdere vragen kunt u telefonisch contact opnemen via nummer: 026 359 99 99 of het vragenformulier.

Natuur op de Veluwe

De Veluwe is een van de grootste natuurgebieden van Nederland met veel unieke planten en dieren. Deze variatie in plant- en diersoorten is belangrijk voor een sterke natuur en onze gezondheid.