Korenburgerveen: een Natura 2000-gebied bij Winterswijk

Het Korenburgerveen bij Winterswijk is een uniek hoogveengebied in Nederland. Er zijn vennen, vochtige graslanden (blauwgrasland), moerasbos en vochtige heide. Het Korenburgerveen is onderdeel van het beschermde Natura 2000-netwerk. Er zijn maatregelen nodig om deze unieke natuur te behouden en te versterken.

Kaart van het Korenburgerveen

Grootste moeras van Oost-Nederland 

Het Korenburgerveen is het enige gebied in Nederland met een redelijk intacte hoogveenkern met veenmossen. En dat is bijzonder! Hier vind je het grootste moeras van Oost-Nederland. Er komen planten- en diersoorten voor die in ons land en zélfs in Europa zeldzaam zijn. Zoals 1 van de grootste populaties hoogveenglanslibellen van Nederland. De bijzondere planten trekken veel verschillende vogels aan. Ook broeden hier veel water- en moerasvogels: zoals blauwborst en roerdomp. Afgelopen jaren zijn er zelfs kraanvogels gezien.

Behouden en versterken 

Veel van deze zeldzame planten en dieren hebben het moeilijk. Hun leefgebied is klein, de grond te droog, te zuur en te voedselrijk door fosfaat en stikstof. De natuur kan zich herstellen, maar dat kan alleen als we de omstandigheden verbeteren. Daarom is er een pakket aan maatregelen opgesteld, deze staan in het huidige Natura 2000-beheerplan 2016–2022 voor Korenburgerveen (PDF 24,6 MB). De meeste maatregelen zijn inmiddels uitgevoerd. 

Terugkeer van zeldzame planten en vlindersoorten

Dankzij de uitgevoerde maatregelen is het kwetsbare hoogveen beter beschermd tegen verdroging. Er ontstaat weer nieuw hoogveen en bijzondere plantensoorten kunnen zich herstellen. Denk aan verschillende soorten orchideeën. Zoals de gevlekte orchis, rietorchis en de zeldzame brede orchis. Maar ook zegges en blauwe knoop of het zeldzame heidekartelblad op de hogere delen van het veen. Deze planten trekken weer vlinders aan, waaronder de bedreigde parelmoervlinder en het bont dikkopje.

Uitvoering werkzaamheden 

In het najaar van 2022 zijn werkzaamheden uitgevoerd op een perceel van de provincie, aan de oostkant van het natuurgebied. We hebben het watersysteem geoptimaliseerd door het dempen van sloten en het plaatsen van stuwtjes. De laatste werkzaamheden op dit perceel worden in de zomer van 2023 afgerond.  Zo is het kwetsbare hoogveen straks beter beschermd tegen verdroging. Bijzondere plantensoorten kunnen zich uitbreiden en herstellen. Ze trekken insecten aan en die lokken op hun beurt weer vogels. En dat is goed voor de biodiversiteit (soortenrijkdom). Dit jaar volgen nog werkzaamheden op percelen van Natuurmonumenten, ook aan de oostkant van het natuurgebied. Na de zomer wordt een deel van de damwanden vervangen. Op sommige plaatsen zijn deze weggerot en houden vrijwel geen water meer tegen. De hoogveenkern krijgt een extra poel voor de speerwaterjuffer. Tot slot vervangen én verlengen we het vlonderpad. Ook verduidelijken we de toegang en de routing tot het gebied.

Ontwerp-beheerplan 2022 - 2028: vaststelling najaar 2023

Het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Korenburgerveen is op 22 maart 2022 in ontwerp vastgesteld door Gedeputeerde Staten. In het beheerplan staat hoe we de komende 6 jaar het beste kunnen zorgen voor de bijzondere natuur in het Korenburgerveen. Het ontwerp-beheerplan lag tot en met 10 mei 2022 ter inzage. Op dit moment zijn de ingediende reacties (zienswijzen) in behandeling. Lees meer over het ontwerp-beheerplan.

Natuurdoelanalyse

Om in beeld te brengen hoe het staat met de natuur in stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden in Gelderland zijn natuurdoelanalyses gemaakt. Die geven weer of de doelen worden gehaald als de vastgestelde maatregelen worden uitgevoerd. De analyses zijn in juni 2023 gepubliceerd. Lees meer informatie over de natuurdoelanalyses, ga naar de samenvattingen per gebied of ga direct naar de analyse voor Korenburgerveen.

Controle van de grondwaterstand

Waterschap Rijn en IJssel houdt in de gaten of de verhoogde grondwaterstand invloed heeft op de omgeving. Dit gebeurt met een meetnet van peilbuizen. Deze meetgegevens zijn te vinden op de website van Waterschap Rijn en IJssel.

Vergunning voor activiteit in Natura 2000-gebied

In principe mogen bestaande activiteiten in en nabij het Korenburgerveen gewoon doorgaan. Aan het uitvoeren van sommige activiteiten stellen we voorwaarden. Voor nieuwe activiteiten die de natuur kunnen schaden, is een vergunning nodig

Betrokken organisaties

  • Het Korenburgerveen is eigendom van Natuurmonumenten, Stichting Marke Vragender Veen en particulieren.
  • Provincie is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van de maatregelen uit het Natura 2000-beheerplan van 2016. Hierover hebben wij afspraken gemaakt met Natuurmonumenten en Waterschap Rijn en IJssel.