Daarmee krijgen we inzicht of er in Gelderland PFAS-vervuiling is die mogelijk risico's opleveren voor mens en milieu.
Wat is PFAS?
PFAS is een verzamelnaam die staat voor per- en polyfluoroalkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu. Deze stoffen hebben handige eigenschappen en worden dus in allerlei producten gebruikt, bijvoorbeeld in blusschuim, regenkleding, pannen en pizzadozen. Bij normaal gebruik geven producten met PFAS erin niet meteen gezondheidsrisico's. Bij langdurige blootstelling aan PFAS kunnen er wel gezondheidseffecten optreden, zoals aan het immuunsysteem, de voortplanting en de vorming van kanker.
Waarom onderzoek?
Uit onderzoek van de RIVM blijkt dat we via voedsel en kraanwater meer PFAS binnenkrijgen dan gewenst. Het Rijk wil inzicht krijgen in hoeverre er in Nederland PFAS-vervuiling is. Daarom is aan alle provincies gevraagd om onderzoek hiernaar te doen. Vanuit het Rijk hebben wij voor het gehele traject € 1,2 miljoen ontvangen.
Waar doen we onderzoek?
We onderzoeken zogenaamde aandachtslocaties. Dit zijn locaties waar bedrijven PFAS in de productieprocessen gebruiken, waar voormalige bedrijven PFAS gebruikten en locaties waar PFAS-houdend blusschuim is toegepast. Het gaat om locaties die in de buurt liggen van waterwingebieden, waterreserveringsgebieden, woonwijken en speelplaatsen. In het najaar van 2023 starten we met het veldonderzoek op ongeveer 150 locaties. Een deel van de locaties is openbaar terrein. Waar van toepassing wordt met eigenaren van de betreffende bedrijven en locaties gesproken.
Wat houdt veldonderzoek in?
Bij veldonderzoek voeren wij een bodemonderzoek uit. Hierbij doen wij een aantal boringen (meestal handmatig) op het terrein. Van de opgeboorde grond (bodem) worden enkele monsterpotten gevuld. De overige grond plaatsen we terug in het boorgat en de locatie wordt weer achtergelaten zoals aangetroffen voor het onderzoek.
Wat gebeurt er als er PFAS-vervuiling wordt gevonden?
Bij het aantreffen van een verontreiniging met PFAS toetsen wij deze aan de huidige normen zoals het Rijk deze heeft vastgesteld: RIVM (Impact Assessment Interventiewaarden PFAS RIVM). Als er sprake is van een risicovolle hoeveelheid, dan gaan wij met de betreffende gemeente, de GGD en de eventuele eigenaar in overleg over de nodige vervolgstappen, zoals gebruiksbeperkingen en sanering.
Wie doen er onderzoek?
Provincie Gelderland voert samen met gemeente Arnhem en gemeente Nijmegen het veldonderzoek uit. Namens de overheden voeren op locatie onderzoekers van de adviesbureaus Ingenieursbureau Land of Antea de onderzoeken uit.
Wanneer is het veldonderzoek klaar?
Het veldonderzoek start in de tweede helft van oktober 2023 en loopt tot en met 2025.
