Bron- en Natuurmaatregelen Rijntakken

1. Verbetering kwaliteit natuurgebieden, inclusief vitalisering bos
   Wij voeren samen met de Gelderse natuurbeheerders en waterschappen herstelmaatregelen uit. In Rijntakken nemen wij maatregelen voor herstel en uitbreiding van glanshaverhooiland, stroomdalgrasland, herstel van rietmoeras en bosomvorming.
2. Maatregelen in de overgangszones, inclusief verbinding tussen gebieden
   In overgangszones van de Natura 2000-gebieden zetten wij inmiddels concrete stappen in gebiedsgerichte pilotprojecten met boeren op het gebied van natuurinclusieve landbouw. Wij willen Gelderland breed natuurinclusieve landbouw implementeren op 3.600 hectare bij ruim 60 boeren. Het gaat onder meer om initiatieven in de uiterwaarden van de Rijntakken (Rivierklimaatpark IJssel, Hoenwaard en Wilpse Klei). Wij sluiten met deze aanpak aan op de kadernota Agrifood en de 4 ambitieniveaus die hier onderscheiden worden. Voor de gewenste VHR-doelrealisatie maken wij concrete afspraken over aanpassing van hydrologie, agrarisch natuurbeheer en extra natuur en biodiversiteit. Wij zetten hierbij in op duurzame afspraken met betrokken ondernemers, bijvoorbeeld door langjarige beheervergoedingen of eenmalige vergoeding van waardedaling met juridische borging in een kwalitatieve verplichting (KV). Op dit moment wordt onderzocht wat het meest geschikte instrument is in welke situatie.
3. Boscompensatie
   Voor boscompensatie en de bossenstrategie realiseren wij Gelderland breed nieuw bos in het Gelders Natuurnetwerk en wij realiseren 120 hectare nieuw bos buiten het natuurnetwerk. Wij zoeken voor deze projecten slimme combinaties met de Natura 2000-doelen voor bos op de Veluwe, klimaatbos en recreatieve uitloopgebieden.

De maatregelen 1e fase 2021 tot 2023 bevatten verschillende koploperprojecten voor natuurinclusieve landbouw gericht op stimulering van biodiversiteit in overgangsgebieden. In Rijntakken gaat het om de projecten Hoenwaard, Wilpse Klei (IJssel) en Rivierklimaatpark (Veluwezoom).

De maatregelen 2e fase 2021 tot 2030 zijn gericht op de volgende gebieden:

• Wilpse Klei (9)
• Ravenswaard (9)

De inhoud van de maatregelen 2e fase 2021-2030 wordt nu nader bepaald als onderdeel van de programmeringsvraag ondersteund door een extern bureau. We doen deze programmering samen met de GMS-partners uit de landbouw, TBO’s en waterschappen. We verwachten begin 2022 een eerste inventarisatie te hebben.

Vrijwillige stoppersregeling van kalverhouderijen

Circa 100 aanmeldingen zijn binnengekomen en beoordeeld. Met de ondernemers wiens aanvraag voldeed aan de gestelde voorwaarden is een gesprek gevoerd met onze GMS-rentmeesters. Wij kunnen niet alle passende aanmeldingen binnen het budget accommoderen. We zijn in gesprek met het Rijk voor aanvullend budget op de € 20 miljoen provinciale middelen.

Stalinnovatie kalveren

Voor de stalinnovatie regeling (€ 10 miljoen provinciale middelen) staat een regeling (POP 3 plus) open van 3 mei tot 12 juli 2021. De regeling is breed gedragen. Beschikkingen worden in december 2021 verzonden.

Emissiearme stallen

Met de sector zetten we in op afspraken voor emissiearme stallen in 2025. De afspraken betreffen voor dit gebied:

1. Het vervangen van oude stallen in de pluimveesector.
2. Het realiseren van emissiereductie in stallen in de melkvee-sector; hierbij kijken we samen naar mogelijkheden voor de mestschuif bij (reeds) aangepaste traditionele vloeren maar ook bij traditionele vloeren en de emissiereductie daarvan. Aandachtspunt hierbij is de validatie van de emissiereductie bij de combinatie mestschuif traditionele vloer om deze op de RAV lijst te krijgen. Een systeem met een RAV-erkenning voldoet aan geldende wet- en regelgeving en is toekomst-proof. Emissiearme stallen inzetten op de juiste plekken is hiervan een belangrijk onderdeel. Onze inzet, afhankelijk van politieke besluitvorming, is € 20 miljoen beschikbaar te stellen voor deze subsidieregeling voor de 3 gebieden Veluwe, Achterhoek en Rijntakken. De kaders van de regeling (de juridische ‘subsidie’ regels) zijn zomer 2021 gereed en afgestemd met de sector.

Duurzame mobiliteit

Op 8 juli 2020 hebben PS de Visie voor een bereikbaar Gelderland (PS2020-289) aangenomen. Hierin staat slim, duurzaam en veilig vervoer centraal. De komende tijd onderzoeken wij samen met Mu-consult en Panteia welke duurzaamheids-maatregelen uit de Visie het meeste bijdragen, niet alleen op reductie CO2, maar ook op NOx. Onderdeel daarvan is de vraag of we maatregelen nog kunnen versterken om extra reductie te kunnen realiseren. We kijken naar de volgende 10 soorten maatregelen die het meeste invloed hebben op het vergroenen van de mobiliteit:

1. Het realiseren van hubs,
2. het vergroenen van OV-materieel,
3. het aanleggen van fiets-infrastructuur,
4. gedragsmaatregelen,
5. het realiseren van modal shift in het goederenvervoer,
6. het vergroenen van het goederen-vervoer,
7. het afwaarderen van provinciale wegen,
8. de corridoraanpakken,
9. het aanleggen laadinfrastructuur en
10. het realiseren van Mobility as a Service (MaaS).

Voorbeelden hiervan zijn het realiseren van een hub aan de rand van een grote stad, de Green Deal GWW bij het onderhouden van onze provinciale wegen en fietspaden en aan het voortzetten van de werkgeversaanpak waar werkgevers en werknemers gestimuleerd worden op een duurzame wijze naar het werk te gaan (of thuis te werken).

Zero-emissie binnensteden

We werken met gemeenten Apeldoorn en Ede aan zero-emissie en aan het verduurzamen van het goederenvervoer. Dit is een duurzaamheidsmaatregel die we doen, samen met ANWB en TLN. In 2025 mogen alleen nog elektrische bevoorradings-voertuigen in de binnensteden komen.

Optimalisatie best beschikbare technieken

De provincie onderzoekt met de sector de mogelijkheden voor optimalisatie BBT bij papier en keramische bedrijven in Gelderland. Het begrip Beste Beschikbare Technieken (BBT) staat voor de meest doeltreffende methoden die technisch en economisch haalbaar zijn om emissies en andere nadelige gevolgen voor het milieu van een bedrijf te voorkomen. De uitkomsten zijn mede input voor het inzetten van provinciale middelen om maatregelen die verder gaan dan BBT (BBT+) te stimuleren.

Keramische industrie

De sector heeft de Technology Roadmap Bouwkeramiek 2030 opgesteld. Gedurende de looptijd van de roadmap blijven we zoeken naar versnelling en aanvullende maatregelen voor stikstofreductie. Jaarlijks maken we afspraken over de voortgang in een gesprek met de relevante bedrijven.

De keramische industrie wil eind dit jaar onderzoek en studie hebben afgerond en kan dan ook aangeven welke emissiereductie vanuit de sector reëel is. Hierbij is bijzonder punt van aandacht de energiebron voor het productieproces. De beschikbaarheid daarvan is net als bij andere industrieën een beperkende factor.

Optimalisatie Best Beschikbare Technieken

De provincie onderzoekt de mogelijkheden voor optimalisatie voor BBT bij de meest impactvolle bedrijven. Voor de papier en keramische industrie doet de provincie dat samen met de sector. De uitkomsten zijn mede input voor het inzetten van provinciale middelen om BBT te stimuleren.

Aanlegfase

1. De bouwsector werkt aan een reductie van 60% van de stikstofuitstoot per 2030, onder andere middels vernieuwing van mobiele werktuigen. Het sectorplatform ‘De Groene Koers’ levert hier een bijdrage aan. In opdracht van het ministerie van I&W is een 0-meting inzake het gebruik van mobiele werktuigen uitgevoerd.
2. Samen met Bouwend Nederland wordt verkend of in Gelderland 1 of meer pilots vorm kunnen krijgen die helpen lessen te leren rond stikstofreductie.
3. Provincie en gemeenten hebben een rol om emissiereductie te stimuleren in hun rol van aanbesteder en door het stimuleren van bouwhubs. Hiervoor formuleren we uitgangspunten.
4. We volgen de 0-meting van de uitstoot van mobiele werktuigen, die wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van I&W en bezien op welke manier we de resultaten daarvan kunnen gebruiken.
5. De provincie zet in op verdere verduurzaming van aanleg, beheer en onderhoud van infra, mede door onderzoek naar hergebruik van materialen. Verder is er intensief contact en zijn er periodieke overleggen met Bouwend Nederland en ondernemers uit de regio om kennis uit te wisselen op gebied van aanbesteding en innovaties.

Gebruiksfase

In de gebruiksfase van nieuwe woningen hebben verkeersbewegingen een groot aandeel in de stikstofuitstoot. Deze uitstoot vermindert door de groei van het aantal elektrische auto’s. Daarnaast draagt provincie Gelderland vanuit het Actieplan Wonen bij aan vermindering van het autogebruik door een handreiking rond lagere parkeernormen en door bij het ontwikkelen van woningbouwplannen – zoals in de verstedelijkingsstrategie – veel waarde te hechten aan de nabijheid van openbaar vervoer.