Water en bodem sturend: bouwen aan een toekomstbestendig Gelderland

Ons bodem- en watersysteem is de basis voor alle ruimtelijke activiteiten: alles wat we bouwen en gebruiken. In de afgelopen 150 jaar hebben we dit systeem steeds meer aangepast aan onze wensen. We bouwden woningen, bedrijven en infrastructuur en pasten waterstromen aan met technische ingrepen, zoals gemalen.

Dat heeft ons veel gebracht. Maar inmiddels lopen we tegen de grenzen van dit systeem aan. Vroeger werkte de bodem als spons om een te veel aan water op te nemen en weer vrij te geven als dat nodig was. Die sponswerking is sterk verminderd.

Waarom water en bodem leidend?

Door alle woningen, bedrijventerreinen, wegen en landbouw met zware machines hebben we onze bodem steeds meer ‘dicht’ gemaakt. Tegelijkertijd krijgen we te maken met een stijgende zeespiegel en zien we steeds vaker extreem weer: hevige regenval, langdurige droogte, hittegolven. Onze leefomgeving, voedselproductie, natuur en watervoorziening worden hierdoor kwetsbaarder. Daarom moeten we nu slimme keuzes maken die passen bij de natuurlijke eigenschappen van water en bodem.

Water en bodem als onderdeel van de Gelderse omgevingsvisie

Hoe willen wij, provincie Gelderland, dat de toekomst van Gelderland eruitziet? Hoe willen we onze ruimte en leefomgeving gebruiken en beschermen? Daarover maken we keuzes en plannen. En dat schrijven we op in onze omgevingsvisie. Want we willen veel bereiken in Gelderland. Voor al deze zaken hebben we ruimte nodig. Maar onze ruimte is beperkt. Zeg maar gerust: er is te weinig ruimte.

We willen zuinig en slim omgaan met de schaarse ruimte. Dat noemen we zorgvuldig ruimtegebruik. Daarnaast zijn er in de omgevingsvisie 3 ‘systemen’ in de ruimte die voor een belangrijk deel sturend zijn en bepalen wat waar mogelijk is: het bodem- en watersysteem, het energiesysteem en het mobiliteitsnetwerk. Door bij ruimtelijke keuzes rekening te houden met deze 3 systemen, voorkomen we zoveel mogelijk dat we nu en in de toekomst tegen problemen aanlopen. Zoals hoge kosten voor beheer en schade door de effecten van hitte, droogte en wateroverlast.

Meer weten? Kijk op gelderland.nl/omgevingsvisie.

Beschikbaar: praktische hulpmiddelen

Om water en bodem écht sturend te maken, werken we samen met gemeenten, waterschappen, omgevingsdiensten en kennisinstellingen. We ontwikkelen en delen kennis via een leertraject met diverse praktische hulpmiddelen, zoals masterclasses, een interactieve kaart en gidsmodellen.

Verder lezen

Belang van visies 2120

In 2020 heeft de WUR een kaart gemaakt hoe Nederland er in 2120 uit kan zien. Het belangrijkste doel is om lokaal en regionaal na te denken over de kansen en mogelijkheden over 100 jaar in een gebied. Waarbij rekening gehouden wordt met een veranderend klimaat, ontwikkelingen met betrekking tot thema’s zoals wonen, mobiliteit en werken. Een lange termijnvisie gebaseerd op het water- en bodemsysteem geeft richting aan de ruimtelijke keuzes die we te maken hebben. Hiermee zorgen we voor de goede locatiekeuzes, inrichting en manier van bouwen die ons helpen beter de klimaatveranderingen op te vangen. En niet problemen met te veel of te weinig water af te schuiven naar een ander gebied of naar de toekomst. Met een langetermijnvisie wordt de toekomst als vertrekpunt gebruikt. We sluiten aan bij langetermijnvisies zoals 'Nederland 2120' van Wageningen University & Research (WUR). Deze toekomstbeelden helpen ons om nu al de juiste keuzes te maken voor een klimaatbestendig en leefbaar Gelderland.

De werkregio’s stelden samen met de WUR en vele andere betrokken partijen verschillende gebiedsuitwerkingen op.