Driestroom: diversiteit en inclusie voorwaarde voor goede zorg

Ieder mens is anders. Ook iedereen die vanwege een beperking, afstand tot de arbeidsmarkt of ingrijpende ervaring hulp krijgt van een zorginstelling. Hoe zorg je als organisatie dat je rekening houdt met al die verschillen, en bied je juist daardoor de best mogelijke zorg?

Driestroom is er voor iedereen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt. Doel is dat iedereen zo normaal mogelijk kan opgroeien, wonen, werken. Dat mensen die het risico lopen uitgesloten te worden, gewoon mee kunnen doen. Ze doen zo veel mogelijk zelf; waar nodig is er begeleiding. 

Inclusie bereik je onder meer door medewerkers met allerlei achtergronden in dienst te hebben, én met een nieuwsgierige houding en de juiste vaardigheden. Een investering die zich dubbel en dwars terugbetaalt, vertellen Hans van Gestel (bestuurder die zich onder andere bezighoudt met diversiteit en inclusie), Lisette Tijs (directeur Personeel en organisatie, en Kind, jeugd en gezin) en Sascha Stoffelen (houdt zich als directeur veel bezig met werk, en wonen in de wijk). 

Diversiteit vanuit de maatschappij

Diversiteit helpt Driestroom goede zorg te bieden. Dat komt al door hoe de organisatie is opgebouwd, vertelt Van Gestel. De ene helft bestaat uit medewerkers in loondienst. De andere helft zijn zorgondernemers, die iets opzetten voor een doelgroep die dichtbij henzelf ligt. Vanuit een (geloofs)overtuiging, seksuele voorkeur, cultuur enzovoort. Zo ontstaat diversiteit in de zorg vanuit de maatschappij. Van Gestel: “Iedereen is welkom. Wij bewaken uiteraard wel de kwaliteit en financiën.”

Gebruiken wat al goed werkt

Geen standaardaanbod, maar zorg die past bij de cliënt, daar gaat het om. Stoffelen: “In gezinnen houden we bijvoorbeeld rekening met hoe ouders het kind zien. Bevolkingsgroep, cultuur en nog veel meer hebben daar invloed op. Zodat ze daarna op een manier verder kunnen die bij hen past.” Tijs: “We maken gebruik van wat er al is en wat goed werkt. Daarvoor kijken we hoe we het best op hen kunnen aansluiten, en wíé dat kan. Nieuwsgierig zijn en accepteren wat er is, daar begint het mee.”

Afspiegeling van cliënten 

Door diverser personeel herkennen cliënten zich makkelijker in begeleiders en andersom. Dat leidt tot een betere band, en daardoor betere zorg. En dus wilde de organisatie daarvoor zorgen. Van Gestel: “10 jaar geleden hadden we vooral medewerkers met een Nederlandse achtergrond, terwijl we steeds meer cliënten hadden met een migratieachtergrond. Daarom richtten we een stuurgroep op: Driestroom verkleurt. Het eerste doel was dat onze medewerkers een afspiegeling zouden zijn van onze cliënten als het gaat om bijvoorbeeld culturele achtergrond. 4 jaar geleden hadden we dat doel bijna bereikt. Nu is de stuurgroep er alleen nog om te kijken wat nog beter kan. Hij blijft, omdat we weten dat je aan diversiteit en inclusie moet blijven werken.”

Geen label, maar mens

Maar met alleen divers personeel ben je er niet. Medewerkers hebben een open houding nodig. Stoffelen: “In de zorg wordt vaak gekeken naar het label dat iemand heeft: autisme, verstandelijke beperking enzovoort. En daarbij hoort een behandeling. Wij kijken naar de hele mens en wat die nodig heeft om een goed leven te leiden. Dat is heel belangrijk voor inclusie. Iemand is niet alleen een cliënt van Driestroom. We helpen hen normale sociale rollen te krijgen, ondanks de kenmerken waardoor de samenleving hen uitsluit. De wetenschappelijke basis van wat we doen, noemen we het alledaags gelukmodel. Daardoor kunnen we ook meten of onze manier van werken zorgt voor meer alledaags geluk.”

Onbevooroordeeld ondersteunen

Om aan te sluiten bij een multiculturele omgeving heb je bepaalde vaardigheden nodig. Stoffelen: “Het gaat erom dat je de ander zo open mogelijk benadert. Dat je je continu bewust bent van jouw denken, geaardheid en religie, en of je de ander onbevooroordeeld ondersteunt. Onze medewerkers bewaken de ruimte van cliënten.”

Quickscan laat zien waar team staat 

Om medewerkers te helpen te werken met respect en onvoorwaardelijke acceptatie, praten ze veel over wat dat betekent, en zijn er hulpmiddelen. Een daarvan is de Quick Scan cultuursensitieve zorg. Ontwikkeld op de Driestroom-manier: samen met de Radboud Universiteit voor de wetenschappelijke onderbouwing, en met een dagbestedingslocatie. Met die quickscan zien teams waar ze staan en krijgen ze praktische tips. Bijvoorbeeld rekening houden met hoe in andere culturen wordt gekeken naar een diagnose en hoe klachten worden ervaren.

Bent u benieuwd in hoeverre uw team rekening houdt met cultuurverschillen? Of wilt u diversiteit onder de aandacht brengen? Doe gratis de Quick Scan cultuursensitieve zorg.

Diversiteit voor warmte en goed beleid

Een open en nieuwsgierige houding, en veel vrijheid voor medewerkers; ze zien elke dag dat dat werkt. “Ik hoor mensen vaak zeggen dat we zo’n warme organisatie zijn”, vertelt Tijs. 

Stoffelen vult aan: 

Nieuwe medewerkers zeggen vaak dat ze zich zo welkom voelen, dat iedereen heel behulpzaam is. Ik ook. Totdat ze het gewend zijn. Want hier is dat normaal.

Ook voor goed beleid is diversiteit in de organisatie nodig. Stoffelen: “Kijk welke perspectieven je nodig hebt. Zodat iets niet wordt besloten door medewerkers die bijvoorbeeld allemaal een hoge opleiding hebben, of weinig ervaring.”

Geen drempels om te komen werken

Maar hoe krijg je als organisatie divers personeel? Van Gestel: “We vroegen onze medewerkers met een multiculturele achtergrond om tips. Ook kregen we goed contact met onder meer Turkse en Marokkaanse belangenverenigingen. Omdat we zichtbaar waren, werd het haast vanzelfsprekend voor ons te komen werken. Ook vonden we mensen via kleine detacheringsbureaus die zich richten op mensen met een multiculturele achtergrond.”

Stoffelen: “Die drempel om voor ons te komen werken moest weg.”

Een extra voordeel is dat de tolkenservice steeds minder nodig is: waar nodig kunnen collega’s tolken in allerlei talen. 

Driestroom wil diversiteit in alle lagen, ook het management. Van Gestel: “De laatste jaren was het best lastig bewust te werven voor hogere functies. Mensen willen niet worden gekozen omdat er kleurrijke kandidaten worden gezocht, maar omdat ze de beste zijn.” Tijs lacht. “Ook daar geldt: mensen willen niet als bijzonder of anders benaderd worden.”

Tips voor organisaties

Driestroom ziet diversiteit en inclusie dus als voorwaarde voor kwaliteit van zorg. Wat zijn tips voor organisaties die hiermee aan de slag willen? Van Gestel: “Je moet het echt willen als organisatie. Bekijk je organisatie eens vanuit alle gezichtspunten. En geniet van het inzicht dat je daardoor krijgt.” 

Stoffelen: “Onderzoek wat er tegenwerkt. Bijvoorbeeld dat je op formulieren alleen kunt kiezen voor man of vrouw. En besef: ons succes is het totaal van al onze mensen die er al jaren aan werken.”

Tijs: “Wees nieuwsgierig en daag medewerkers uit op een andere manier te kijken. Maar kijk naar hen met compassie. Ze doen hun werk met de beste bedoelingen. Het vraagt jarenlang investeren, maar daar krijg je hele mooie dingen voor terug. Ik zie dat het echt in het DNA zit van onze mensen om zo open te kijken.” Driestroom is er voor iedereen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt. Doel is dat iedereen zo normaal mogelijk kan opgroeien, wonen, werken. Dat mensen die het risico lopen uitgesloten te worden, gewoon mee kunnen doen. Ze doen zo veel mogelijk zelf; waar nodig is er begeleiding.