Dit was de Statendag: investeren in Gelderland

Op woensdag 12 november 2025 kwamen Provinciale Staten (PS) bijeen voor een Statenvergadering. Op de agenda stond onder meer de Begroting voor 2026.

Gepubliceerd op: 14-november-2025

Tijd om besluiten te nemen

Bij een besluitvormende vergadering liggen meerdere voorstellen op tafel. Over veel van die voorstellen zijn Statenleden al weken met elkaar in gesprek. Eerst vormen de Statenleden zich een goed beeld van het onderwerp. Ze krijgen informatie van deskundigen, gaan op werkbezoek en spreken met inwoners. Vervolgens gaan de Statenleden met de gedeputeerden en met elkaar in debat over het voorstel. In de Statenvergadering nemen de Statenleden uiteindelijk een besluit. Zo werken Provinciale Staten.

Begroting: investeren in Gelderland

In de Begroting 2026 staat wat het college van Gedeputeerde Staten (GS) komend jaar wil gaan doen. De Staten hebben budgetrecht. Dat betekent dat het aan PS is om een besluit te nemen over de begroting. Een grote meerderheid van de Statenleden stemde voor. Daarmee is de Begroting 2026 vastgesteld. Dat gebeurde met 2 wijzigingen door de amendementen ‘Beleidskader Land- en tuinbouw’ (D66 en andere fracties) en ‘Verbeter de verkeersveiligheid ook voor dieren’ (PvdD en andere fracties).

Met een amendement kunnen de Staten een voorstel op bepaalde onderdelen aanpassen. In dit geval gaat het om:

het vastleggen dat het college het beleidskader land- en tuinbouw en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma aan de Staten moet voorleggen, voordat zij ‘een vertaling’ maakt naar provinciale maatregelen en instrumenten;
het waar nodig nemen van maatregelen tegen wildaanrijdingen.

Visies op Gelderland

Veel fracties gebruikten de begrotingsbehandeling om hun visie op Gelderland opnieuw onder de aandacht te brengen. In de bijdragen van Statenleden ging het dan ook over veel verschillende onderwerpen: van een veilige en levendige provincie tot het belang van schone lucht. En van de toekomst van de landbouw tot het vestigingsklimaat (hoe aantrekkelijk het voor bedrijven is om in Gelderland te ondernemen).

Staten drukken stempel met moties

Statenleden dienden 16 moties in bij de Begroting. Een motie is een oproep aan GS om ergens mee aan de slag te gaan. 7 van die moties kregen meer stemmen voor dan tegen. Dat betekent dat deze zijn aangenomen:

‘Pilot “Een vakkundig gevoede Gelderse landbouwbodemdiversiteit geeft voedselzekerheid”’ (BBB) verzoekt het college om in gesprek te gaan met het Rijk over een pilot (iets uitproberen). Landbouwers mogen dan kunstmest ruilen voor dierlijke mest. Het college moet de Staten op de hoogte houden van hoe het met het proces gaat.
‘De juiste bedrijfsfunctie op de juiste locatie’ (VVD) roept de gedeputeerden op om te onderzoeken hoeveel bedrijventerreinen nu ruimte bieden aan bijvoorbeeld winkels, horeca en sportscholen. Het college moet gemeenten erop wijzen dat dit soort ‘functies’ soms beter passen in dorpscentra en binnensteden. En dat het belangrijk is dat industriegrond beschikbaar blijft voor bedrijven.
‘Gelderland houdt de rug recht’ (PvdA en andere fracties) spreekt uit dat het college vast moet houden aan het doel om minimaal twee derde betaalbare woningen te bouwen en 30% sociale huur. Het college moet woningcorporaties blijven helpen om genoeg geld te vinden voor het bouwen en isoleren van sociale huurwoningen.

‘Verlicht de blackspots’ (PvdA en andere fracties) roept de gedeputeerden op om een meldpunt te maken voor onveilige plekken langs provinciewegen en bij bushaltes. Het college moet volgend jaar een lijst maken van onveilige plekken. En met voorstellen komen om deze plekken aan te pakken. Bij het aanpakken moet het college niet alleen aan verlichting denken, maar ook aan andere oplossingen.
‘Circulair beheer vraagt om circulair afschrijven’ (GroenLinks en andere fracties) verzoekt het college om te onderzoeken ‘circulair afschrijven’ kan werken bij provinciale projecten. Circulair afschrijven is een manier van financieren waarbij de restwaarde van materiaal een plek krijgt in de boekhouding, in plaats van dat deze helemaal wordt afgeschreven. Het college moet de uitkomsten van het onderzoek delen en mogelijke vervolgstappen schetsen.
‘Meer geld voor biodiversiteit en landschap’ (GroenLinks en andere fracties) roept de gedeputeerden op om bij de Voorjaarsnota 2026 een voorstel te doen voor € 3,5 miljoen extra voor de subsidieregeling Biodiversiteit en Landschap.
‘Het kan wél: meer groen waarin kinderen groeien’ (D66 en andere fracties) vraagt het college om te onderzoeken hoe de provincie het vergroenen van schoolpleinen en andere plekken waar jonge kinderen samenkomen, kan stimuleren. Het college moet bekijken of gemeenten en andere partners hieraan mee kunnen betalen en vervolgens met een voorstel komen.

Moties over zand- en grindwinning

Het college is bezig om het beleid voor ontgrondingen (zand- en kleiwinbeleid) in de provincie te vernieuwen. Omdat zij het belangrijk vinden om te weten hoe Provinciale Staten erover denken, stond het onderwerp op de agenda van verkennende en oordeelsvormende vergaderingen. De Staten namen deze keer dus geen besluit over het ontgrondingenbeleid.
Toch stond het onderwerp kort op de agenda van de Statenvergadering.

Zo konden Statenleden moties indienen. 2 moties kregen steun van een meerderheid:

‘Ontgronden voor wonen, wegen, duiken en energietransitie’ (VVD en andere fracties) verzoekt het college onder meer om een stap in het afwegingskader aan te passen. En wel op de volgende manier: als ontgronden schade toebrengt aan bijzondere kenmerken van een gebied, mag dit alleen als de provincie dat goed heeft onderzocht. Ook moet onderzocht zijn of de schade beperkt, verplaatst of gecompenseerd kan worden.
‘Zand en grind voor de Nederlandse bouwopgave’ (JA21 en andere fracties) roept het college op om te onderzoeken hoeveel gewonnen zand en grind naar het buitenland gaat en hoe dit te beperken. Bij nieuwe vergunningen moet het waar mogelijk als voorwaarde stellen dat het materiaal in Nederland blijft.

Dit gebeurde er verder op de Statendag:

Sigrid Helbig nieuwe voorzitter Rekenkamer Oost-Nederland. Na 12 jaar neemt Michael Mekel afscheid als voorzitter van de Rekenkamer Oost-Nederland. Een selectiecommissie met Statenleden uit Gelderland en Overijssel droeg Sigrid Helbig aan als nieuwe voorzitter. Het is aan beide Provinciale Staten om Helbig te benoemen; de Gelderse Staten gingen op 12 november 2025 akkoord. In december 2025 legt Helbig de eed of belofte af in Overijssel.
Meer besluiten. De Staten gingen akkoord met de aanwijzing van Omroep Gelderland als regionale omroep voor een periode van 5 jaar en met de Najaarsnota 2025.

Geen meerderheid luchtvaartmotie. De startnotitie over het beleidskader Luchtvaart stond op de agenda om Statenleden de mogelijkheid te geven om moties in te dienen. De enige ingediende motie kreeg geen meerderheid en is dus ‘verworpen’.
Nieuw gezicht in de Statenzaal. Popke Graansma is benoemd tot fractievolger. Een fractievolger is een lid van een fractie dat geen Statenlid is, maar de fractie wel kan vertegenwoordigen in verkennende en oordeelsvormende vergaderingen.
Meer moties en amendementen. In dit bericht staan alle aangenomen moties. Maar er werden er meerdere ingediend. U vindt deze stukken, net als alle andere stukken van de Statenvergadering, op gelderland.nl/Statenlive.

Zo doet u mee

Gelderlanders denken graag mee met de provincie. Maar hoe maakt u uw ideeën, mening of zorgen kenbaar? Er zijn meerdere manieren om mee te doen aan het democratisch proces.

Meedoen

Meer nieuws

Nieuwsoverzicht