Provincie Gelderland gaf subsidie. Bart Colsen, beleidsadviseur en projectleider bij RSD de Liemers, en Sjoerd Wanders van Vamo producten voor de bakkerij vertellen wat dit project oplevert voor werkzoekenden én werkgevers.
Intensieve voorbereiding
RSD de Liemers is de sociale dienst voor Duiven, Westervoort en Zevenaar. Colsen: “Zo’n 2.000 mensen krijgen van ons een bijstandsuitkering. We zijn verantwoordelijk voor hun weg naar werk. Ongeveer 1/3 is statushouder. Een groot deel van hen is niet in staat aan een opleiding of baan te beginnen. Ze hebben de inburgering afgerond, maar weten de weg in Nederland nog niet te vinden en spreken nauwelijks Nederlands. Voor 2 groepen is het extra lastig: mannen die in hun geboorteland met hun handen werkten, in de bouw of landbouw, die geen specifieke opleiding hebben. En vrouwen die iets hebben met zorg, maar daar geen achtergrond in hebben. Liemers Perspectief in Zorg en Techniek (LPZT) is een intensief programma om hen voor te bereiden op werk, een opleiding of re-integratieprogramma.” Een deel van de training maakt hen wegwijs in de Liemers en Nederland: wat speelt er, waar kunnen ze terecht, hoe werken instanties, enzovoort. Ook krijgen ze taalles en kunnen ze certificaten halen. Ze worden begeleid tot en met hun volgende stap.
Oplossing voor personeelstekort
Vamo maakt bakkerijgrondstoffen, zoals premix voor tortillawraps en poeders voor brood en cake. In 2019 werd het overgenomen door Sonneveld Group B.V., en kort daarna kregen ze een nieuw systeem in het magazijn. Een roerige periode. Ook kampt het bedrijf met personeelstekort. Wanders: “Op een gegeven moment hadden we niemand meer op kantoor, die collega’s stonden ook grondstoffen te storten.” Een paar jaar geleden nam Vamo een man uit Eritrea aan die deelnam aan LPZT. “Hij was universitair geschoold, sprak goed Nederlands en pikte het werk snel op, maar wilde de eerste tijd simpele dingen doen. Hij moest eerst zijn hoofd leeg maken. De overtocht naar ons land was heel zwaar geweest. Daar vertelde hij weleens over. Dat maakte hem snel geliefd en geaccepteerd.” Dat succes smaakte naar meer.
Communicatieproblemen door cultuurverschillen
Elke kandidaat is anders. Ook nummer 2 kwam uit Eritrea, maar was daar lager geschoold, beheerste de Nederlandse taal minder en leerde die ook minder snel. Wanders: “Vanuit het project belden ze elke maand om te horen hoe het gaat. Samen besloten we dat taalles verstandig was.” Colsen: “Die taallessen worden aangepast op iemands functie; welke woorden heeft hij vooral nodig op de werkvloer? Ook is er aandacht voor Nederlandse gewoonten in communicatie, waarom het zinvol is een praatje te maken met collega’s en waarover je het dan kan hebben.” Wanders: “Die taalles hielp, maar er bleven communicatieproblemen. Dat lag ook aan zijn karakter: hij is verlegen, durft niets te vragen en zegt altijd ja. Ik legde hem een keer de weg uit. Hij moest naar links, knikte dat hij me begreep, en ging rechtsaf.” Colsen: “In bepaalde culturen zeg je geen nee tegen leidinggevenden. Dat is een teken van respect, maar onhandig op de Nederlandse werkvloer. Met een paar maanden begeleiding krijgen kandidaten een goede start. Want er kunnen snel misverstanden ontstaan. Iemand werd eens geholpen door zijn baas, ervoer dat als gezichtsverlies en kwam niet meer. Als diegene iemand heeft om dat even mee te bespreken, voorkom je dat het misgaat.”
Investeren voor rust op de werkvloer
Al die investeringen zijn het meer dan waard, vindt Wanders. “Het grootste deel van mijn collega’s, zo’n 10, werken hier al jaren. Maar daarnaast is het een komen en gaan. Mensen blijven niet lang; het is fysiek zwaar werk en daar zit niet iedereen op te wachten. Dan investeer je in iemand, en levert het niets op. Ook is de mentaliteit veranderd: geregeld komen jongeren niet opdagen voor hun sollicitatiegesprek of laten ze de dag voor ze kunnen starten weten dat ze toch ergens anders gaan werken. De jongens uit Eritrea doen nooit moeilijk als er eens overgewerkt moet worden. Ik investeer liever even wat meer, zodat het op de lange termijn rustiger wordt op de werkvloer.”
Groei
Beide Eritrese collega’s groeien. Wanders: “De eerste is nu hoofd operator. Hij kruipt steeds meer uit zijn schulp. Tijdens een bedrijfsbarbecue spraken we ineens over wat er allemaal beter kan. Daar heeft hij goede ideeën over. Mooi om te zien dat hij zo met zijn werk bezig is. De tweede verzamelde eerst alleen grondstoffen, maar is nu ook met scannen aan de slag in het magazijn. In de pauze zat hij eerst apart met zijn mobieltje. Nu de rust na alle veranderingen is weergekeerd en collega’s meer geduld hebben, maakt hij vaker een praatje. Dat werkt voor iedereen prettiger.”
Handvatten en zelfvertrouwen
Waarom het project zo goed werkt? Colsen: “Naast bezoeken aan instanties en beweegactiviteiten, kunnen deelnemers een certificaat voor veilig werken halen. Veel werkgevers in de techniek vragen daarom. Ook voor de zorg kunnen deelnemers een certificaat halen. Dat ze dat lukt in Nederland en dat ze een bewijs hebben van hun prestatie, geeft zelfvertrouwen. De combinatie van een sociaal netwerk, handvatten om de weg te vinden én zelfvertrouwen maakt dat het werkt.”
Iedereen mag meedoen
Nieuwe deelnemers zijn altijd welkom. Colsen: “Vaak willen statushouders met een uitkering heel graag, ook omdat ze dan weer onder de mensen komen. We hebben nauwelijks uitval. Iedereen die wil, mag meedoen. Als dat bij ons al niet kan, waar dan wel? Als iemand werk vindt is dat mooi, maar krijgt iemand een plek met perspectief of is diegene klaar voor een re-integratietraject, zijn we ook tevreden. Geïnteresseerden mogen zich dus zeker melden! Deelnemers geven aan in welke sector ze het liefst werken. We proberen daar rekening mee te houden. Iedereen is erbij gebaat als het type werk past bij de kandidaat. En sommige bedrijven hebben bijvoorbeeld een formelere of hardere werkcultuur. We proberen een goede match te maken. Dat vergroot de kans op succes.”
Werkgevers, meld u
Ook werkgevers zijn zeer welkom. Het project loopt tot eind mei 2023 en RSD de Liemers wil er graag mee verder. Colsen: “Staat u ervoor open om iemand een kans te geven in uw bedrijf? Neem vooral contact op. Door wat extra investeren kan het een dienstverband van jaren worden waar iedereen profijt van heeft. Soms kost het extra tijd, maar de resultaten zijn prachtig. Neem die verlegen jongen. Met extra ondersteuning bij ons en zijn werkgever heeft hij nu een baan. Dat bewijst dat het kan.” Wanders: “Ik zie geen reden waarom hij geen vast contract gaat krijgen.” Colsen glundert. “Dat is toch geweldig? De houding van deze werkgever naar de nieuwe collega’s biedt kansen. Het hoeft geen liefdadigheid te zijn.” “Dat is het ook niet”, reageert Wanders meteen nuchter. “Ze functioneren gewoon prima.”
