Dit doen we door vraag, aanbod en opslag van energie beter op elkaar af te stemmen. Daarnaast stimuleren we energiebesparing, bevorderen we duurzame energieopwekking en ondersteunen we lokale initiatieven voor opwek, opslag en gebruik van energie.
Gelderse Energie Infrastructuur (GEIS)
Met het programma Gelderse Energie Infrastructuur (GEIS) werken we aan een toekomstbestendig energiesysteem.
Het programma kent 3 pijlers:
1. Bouwen
We versnellen de uitbreiding van de energie-infrastructuur, zorgen voor meer kabels in de grond en meer capaciteit bij onderstations. De netbeheerders (TenneT en Alliander) zijn aan zet. Wij nemen die rol niet over, maar helpen door dit proces te faciliteren en te versnellen. Zo verlenen we regelmatig vergunningen.
2. Een compleet toekomstbeeld (integraal programmeren)
Behalve oplossingen voor de korte termijn moeten we ook nadenken over de aanpak voor de lange termijn. Alleen het bestaande elektriciteitsnetwerk uitbreiden is niet genoeg om tot een toekomstbestendig energiesysteem te komen. Daarvoor zijn nu en in de toekomst maatregelen nodig.
Beleidskader energiesysteem
Provinciale Staten hebben in december 2024 een beleidskader Energiesysteem vastgesteld om hier richting aan te geven. In dit kader staan de volgende principes:
Hoofdprincipe
- Energie wordt medesturend voor de inrichting van Gelderland.
Inrichtingsprincipes
- We besparen zo veel mogelijk energie.
- We organiseren het Gelderse energiesysteem zo veel mogelijk decentraal met aandacht voor de combinatie van lokale opwek, lokale opslag en lokaal gebruik.
- We zetten in op een diverse energiemix.
- We stimuleren betrokkenheid van Gelderlanders bij de energietransitie, onder andere via participatie en de mogelijkheid tot lokaal eigendom van opwek en opslag.
Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK)
Op basis van dit beleidskader is in januari 2025 het provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) vastgesteld. Het pMIEK bevat een lijst van belangrijke projecten op het gebied van energie-infrastructuur. Deze projecten zijn noodzakelijk voor het realiseren van een toekomstbestendig energiesysteem. De Gelderse prioriteitenlijst bestaat uit de volgende projecten:
- De bouw of uitbreiding van 5 hoogspanningsprojecten en 14 middenspanningsprojecten.
- 7 onderzoeks- en verkenningsprojecten voor onder andere warmte, kernenergie, waterstof en groen gas.
Netbeheerders nemen deze projecten op in hun investeringsplannen.
Gelders Programma Energiesysteem
Daarnaast werken we momenteel aan een Gelders Programma Energiesysteem. Hierin passen we de principes uit het beleidskader toe op de keuzes waar we in het huidige Gelderse energiesysteem mee te maken hebben. In november 2025 stelden Gedeputeerde Staten het ontwerpprogramma vast. Het ontwerpprogramma is naar Provinciale Staten gestuurd voor een reactie (consultatie). Naar verwachting stellen Gedeputeerde Staten het programma energiesysteem begin 2026 definitief vast.
3. Slimme, plaatselijke oplossingen (korte termijn)
De beperkte ruimte op het net die er nu nog is, moeten we flexibel inzetten om overbelasting op piekmomenten zoveel mogelijk te voorkomen. Hier werken we op verschillende manieren aan, met slimme, lokale (plaatselijke) oplossingen zoals:
- Lokaal vraag en aanbod met elkaar verbinden (denk aan een windpark naast een bedrijventerrein)
- Slim laden
- Gebruik buiten piekuren stimuleren (spitsmijden)
- Flexibele contracten introduceren
- Energieopslag mogelijk maken
- Het delen van aansluitingen
RES-regio’s en gemeenten gaan over dit onderdeel. Wij ondersteunen en stimuleren onder andere door bij het Rijk aan te dringen op speelruimte.
