Resultaten klei-in-zand

<h2>Wat is er al bereikt?</h2>Er is al een hoop bereikt:<ul><li>In 2021 startten we met 5 demovelden; 4 in Gelderland en 1 in Brabant. Sinds 2023 is er ook een demoveld in Overijssel.</li><li>Inmiddels is op 33 percelen 1 of meerdere lagen klei aangebracht met een totaal gebied van 185 hectare. Doel is 700 hectare in 2027.</li><li>Op 37 hectare is het doel van 8% lutum in de bouwvoor bereikt.&nbsp;</li><li>Bodemvruchtbaarheid is aantoonbaar verbeterd: hogere bindingscapaciteit kleihumuscomplex (CEC, Cation Exchange Capacity)</li><li>Gezondere bodem onder andere door een betere resistentie tegen (bladvergeling)ziekte (zie afbeelding).</li><li>De zuurgraad verbetert waardoor de bodem vruchtbaarder wordt.</li><li>De wortels zoeken actief de klei op, zichtbare beworteling. Het gewas voedt zich met de voedingsstoffen uit de klei.</li><li>De behandelde percelen zijn klimaatrobuuster omdat ze meer organische stof kunnen vasthouden dankzij de klei.</li><li>Er is inmiddels al bijna 85.000 m3 kleigrond hoogwaardig hergebruikt voor de landbouw.&nbsp;</li></ul>

Artikel blad bodem

In Eibergen is op het demoveld 8% lutum al bereikt in 3 jaarlijkse giften. Op 14 maart 2024 is op een nieuw perceel in 1 keer de benodigde laag klei aangebracht. In dit filmpje vertelt Everhard van Essen, bodemkundige Aequator, hoe de bodem op het demoveld zich ontwikkelde sinds het aanbrengen van de 1e laag klei.&nbsp;Dit is het resultaat:<ul><li>verbetering bodemvruchtbaarheid: hogere bindingscapaciteit kleihumuscomplex (CEC, Cation Exchange Capacity)</li><li>verbetering zuurgraad&nbsp;</li><li>de wortels zoeken actief de klei op: zichtbare beworteling</li><li>meer bodemleven, wormen</li><li>blije boer die de klei ook gaat gebruiken op andere velden</li><li>10 boeren uit de buurt doen nu ook mee</li></ul>

<h5>Titel in beeld: 1e resultaten demoveld Eibergen.</h5>Een vrachtwagen vol klei komt aanrijden en stort klei in grote hopen op weiland.&nbsp;Everhard van Essen loopt langs de grote hopen en vertelt over deze klei.“Zoals je hier kunt zien. Er is net klei aangevoerd uit Zoelen. Met 60% lutum of klei. Kun je ook wel zien dat het zware klei is, want het komt eigenlijk bijna als een worst uit de vrachtwagens. Bij het grondtransport, zoals hier wordt aangevoerd, dan moet ook altijd een schone grond verklaring bij. Dus dat betekent dat het is bekend wat de waardes zijn van verontreiniging, maar dat moet ook altijd beneden Nederlandse wettelijke gestelde normen zijn. Het is grond wat landbouwkundig is gebruikt en ook weer op deze manier hergebruikt.”We zien Everhart over het demoveld lopen met een spade om een kuil te graven die grondlagen met daarin stukjes klei die eerder over het land gestrooid zijn blootlegt.&nbsp;“We hebben hier ongeveer een bovengrond van 25-30 centimeter. Redenen om schrale zandgrond met klei te behandelen zijn voornamelijk om ook de droogte gevoeligheid te verbeteren. Maar klei heeft ook eigenschappen waar het de grond vruchtbaarder maakt. Het heeft een lading en daardoor kunnen nutriënten er ook aan vastplakken en dat drukken we vaak uit in de cation exchange capacity. Heel simpel gezegd de accu van de grond en die accu, dat blijkt ook uit metingen, die neemt toe als gevolg van toedienen van van de klei. Een andere eigenschap is ook dat de pH een beetje toeneemt. Dan komen nutriënten beter beschikbaar voor het gewas.”We zien de eigenaar naar Everhart lopen en legt in de camera uit wat er veranderd is door de klei.“Ja, daar word ik blij van en ik zie het ook, ik merk het ook aan opbrengsten dat de de beworteling is intensief. Je ziet wormen. Als je nu ziet wat wij hier alweer meer afhalen, dat is echt de moeite waard.”De video sluit af met beelden van klei die uit een aanhanger achter een tractor over het veld gestrooid wordt.&nbsp;

Bekijk de kaart in het groot

In samenwerking met boeren en grondeigenaren passen we het ‘klei-in-zand'-principe toe op 5 demovelden. Op deze kaart ziet u waar deze demovelden liggen. Ook laat deze kaart zien waar inmiddels al klei op landbouwpercelen is aangebracht en waar die gebruikte klei vandaan komt. We werken eraan om steeds meer landbouwpercelen in Gelderland te verbeteren met klei. Maar ook daarbuiten. Want het zuiden en oosten van Nederland maken deel uit van de Europese ‘dekzandgordel’. Deze gordel bestaat uit zandgronden die gevoelig zijn voor droogte. De gordel strekt zich uit van Vlaanderen tot Wit-Rusland en wordt intensief gebruikt voor de landbouw. Met het Europese project LIFE CO2SAND richten we ons op dit hele gebied.

Resultaten klei-in-zand

Wat is er al bereikt?

Waar ligt de klei?