Gelderland houdt aandacht voor herdenken en vrijheid vast

Ook in de jaren tussen de jubileumvieringen investeren we in het herdenken en het vieren van vrijheid. Dit staat in het nieuwe vrijheidsbeleid dat Provinciale Staten op 17 december 2025 vaststelden.
Gepubliceerd op: 17-december-2025

Gelderland draagt een rijke en aangrijpende geschiedenis met zich mee. De impact van oorlog is in Gelderland nog altijd voelbaar. Van verzet en represailles op de Veluwe; de bombardementen op steden als Nijmegen, Huissen en Doetinchem; tot aan onderduiken in de Achterhoek; de Slag om Arnhem en evacuaties in de Betuwe.

Maatschappelijke opdracht

Na de jubileumjaren, zoals 75 en 80 jaar vrijheid, wil Gelderland de aandacht voor vrijheid en herdenken vasthouden in de tussenliggende jaren, 2026-2029. In het nieuwe vrijheidsbeleid zetten wij herdenken centraal om vrijheid te vieren en te koesteren. 

Blijvend onder de aandacht

We willen het vrijheidsverhaal over de Tweede Wereldoorlog in Gelderland via vredesmissies naar het heden zichtbaar en blijvend onder de aandacht houden. Niet alleen als een terugkerend herdenkingsmoment, maar als een doorlopende maatschappelijke opdracht.

Peter Drenth

Provincie Gelderland

Gelderse vrijheidsverhaal zichtbaar maken

Gelderland kent 5 vrijheidsregio’s:

  1. de Airborneregio 
  2. het Rijk van Nijmegen
  3. het Rivierengebied 
  4. de Veluwe
  5. de Achterhoek/Liemers. 

Samen met deze vrijheidsregio’s en Wageningen 45 gaan we het vrijheidsverhaal over de Tweede Wereldoorlog in Gelderland zichtbaar, actueel en blijvend onder de aandacht houden. Niet alleen als een terugkerend herdenkingsmoment, maar als een doorlopende maatschappelijke opdracht. Daarnaast stimuleren de vrijheidsregio’s om samen te werken en hun krachten te bundelen, zowel bij bestaande als bij nieuwe initiatieven. 

Samen houden we vrijheid levend

We maken mensen bewust van hoe belangrijk vrijheid is. We vieren vrijheid met evenementen en herdenkingen. We koesteren het erfgoed en de verhalen die onze geschiedenis vormen. We eren de veteranen die zich hebben ingezet voor vrijheid. Dat willen we bereiken met educatie, toerisme en publieksactiviteiten. We zien vrijheid als waarde die ons allemaal verbindt in onze samenleving. Zo geven we herdenken betekenis in het heden en bouwen we aan een toekomst waarin vrijheid blijvend wordt gewaardeerd. 

WOII-veteraan Jan Schuurkes (100 jaar) ontvangt de Gelderse veteranenpenning uit handen van commissaris van de Koning Daniël Wigboldus.  

Vrijheid doorgeven aan jongeren

We vinden het belangrijk dat jongeren weten hoe waardevol vrijheid is. De Tweede Wereldoorlog ligt steeds verder achter ons. Jongeren hebben daar geen directe herinnering meer aan. De generatie die nog persoonlijke herinneringen heeft aan de Tweede Wereldoorlog verdwijnt snel. Daarom is het belangrijk om deze verhalen te blijven vertellen en te koppelen aan het heden. We betrekken ook de ervaringen van nieuwe veteranen. Zo zorgen we dat jongeren begrijpen wat vrijheid betekent – nu en in de toekomst.

Participatie en communicatie

De 5 Gelderse vrijheidsregio’s nemen het verhaal van Gelderland in de Tweede Wereldoorlog als vertrekpunt. Zo brengen zij ook hun eigen regionale verhalen beter in beeld en verbinden ze deze met elkaar. Dit is verwerkt binnen het beleidskader vrijheid en krijgt een plek in het onderliggende Gelderse programma vrijheid dat naar verwachting in januari 2026 wordt vastgesteld.

Subsidies voor vrijheidsactiviteiten

Voor 2026 en 2027 is bijna € 3 miljoen beschikbaar; voor 2028 en 2029 wil de Gelderse politiek een vergelijkbaar bedrag vrijmaken. Op 5 januari 2026 start een nieuwe subsidieregeling voor vrijheidsactiviteiten. Daarbij let provincie Gelderland op samenwerking, kennisuitwisseling en spreiding over de provincie. De focus ligt op kleinschalige herinneringsactiviteiten.