Gelderland is een belangrijke provincie op voor goederentransport over water. De Waal de drukste bevaren route voor goederentransport en ook het stuk Rijn bij de grens met Duitsland en de Waal vormen een drukke vaarroute binnen de provincie.
Varend ontgassen
De binnenvaarttankschepen moeten na het lossen van lading soms de ladingtanks ontgassen. Vanwege de gevolgen voor de gezondheid en het milieu is het in Gelderland verboden om dit varend te doen. Wat betekent dit?
Wat is varend ontgassen?
Bij varend ontgassen lozen binnenvaartschepen ladingdampen die in laadruimte en leidingen achterblijven na het lossen. Ze kunnen dit doen door spoelen van het ruim dat dan op een speciaal daarvoor aangewezen plek geloosd mag worden. Maar bij vluchtige vloeistoffen wordt het schip ontdaan van restdampen door ventilatie. Hierbij worden de laaddeuren opengezet zodat de damp met voornamelijk koolwaterstoffen vanzelf verdwijnt. Dit vindt plaats terwijl het schip vaart. Dit is een ongewenste situatie vanwege eventueel gevolgen voor milieu en volksgezondheid. Varend ontgassen is niet alleen belastend voor omwonenden, maar ook voor de bemanning van schepen.
Gelders verbod op varend ontgassen
De afgelopen jaren zijn mogelijkheden onderzocht om varend ontgassen te verbieden. Een verbod op varend ontgassen van benzine bestaat al sinds 2006. In 2017 heeft provincie Gelderland, in navolging van andere provincies en vooruitlopend op een landelijk verbod, een provinciaal ontgassingsverbod opgenomen in haar omgevingsverordening. Dit verbod geldt voor benzeen en een vijftal benzeen houdende stoffen (>10%).
E-noses
Gelderland heeft naar aanleiding van het provinciaal ontgassingsverbod 24 eNoses langs de Waal laten installeren. Een e-nose is een combinatie van sensoren die veranderingen in de luchtsamenstelling waarneemt. Deze eNoses zijn operationeel sinds maart 2019. Daarmee controleren we of schepen varend ontgassen. De meldkamer van de Milieudienst Rijnmond (DCMR) ontvangt en bekijkt de signalen van de eNoses. Bij een signaal onderzoeken zij of er een koppeling te maken is met locaties van schepen en lading en de invloed van windrichting. Bij vermoeden van een ontgassing door een schip dan melden zij dit aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Landelijk verbod
Per 1 juli 2024 gaat een landelijk verbod op varend ontgassen in. Eind 2023 is een landelijke roadmap varend ontgassen vastgesteld. Daarmee hebben de betrokken partijen, zoals havenbedrijven, ontgassingsbedrijven, IPO, omgevingsdiensten, verladers, tankopslagbedrijven en schippersorganisaties hun steun uitgesproken voor de doelen en de tijdspaden die in de roadmap zijn opgenomen. In de roadmap staan de acties taken die moeten worden uitgevoerd om het landelijke verbod op varend ontgassen succesvol te kunnen uitvoeren. Deze acties liggen onder andere op het gebied van wet- en regelgeving, installaties, locaties, vergunningverlening, handhaving en toezicht. De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft de Tweede Kamer hierover geïnformeerd met deze Kamerbrief. Sinds het opstellen van de roadmap, afgelopen zomer, wordt door verantwoordelijke partijen samengewerkt aan uitvoering van de roadmap. Als provincie hebben wij de rol om eventuele vergunningaanvragen te behandelen.
