Herstel Veluwse vennen: Kootwijkerveen, Watersemeertje en aanleg spartelvijver

Het Kootwijkerveen bij Uddel en Watersemeertje bij Garderen zijn bijzondere vennen op de Veluwe. Het leven van sommige planten en dieren hangt af van deze vennen, want juist dit water, deze oevers en het omliggende gebied, vormen hun leefgebied.

Staatsbosbeheer heeft herstelwerkzaamheden bij deze vennen uitgevoerd in opdracht van de provincie. Ook is een spartelvijver voor honden aangelegd bij Nunspeet. 

Vennen en venen bestaan bij de gratie van voldoende water dat bovendien heel arm is aan kalk en voedingstoffen. Deze watertjes zijn dan ook het domein van ware fijnproevers: planten en dieren die met heel weinig toe kunnen. Zij worden al snel verdrongen door algemene woekerende soorten zodra het evenwicht verstoord raakt. Ook zijn vennen en venen belangrijk voor de gehele - overwegend droge - Veluwe. Het zijn vaak de laatste plekken waar dieren water kunnen vinden als alle regenplassen zijn opgedroogd en het grondwater tientallen meters onder het maaiveld staat.

Kootwijkerveen en Watersemeertje: meer water kan nu het ven in

De bijzondere natuurlocatie Kootwijkerveen is omringd door dichtbegroeide bossen. Om de wateromstandigheden goed op peil te houden zijn aan de oostkant van het Kootwijkerveen - in een gebied van 6 hectare - bomen verwijderd, onder andere op de oevers van het ven. Zo kan er veel meer water via de bodem het ven instromen, omdat de bomen het niet verdampen. Het waterniveau blijft zo hoger. De oeverzones bieden een goede leefomgeving voor kenmerkende planten en dieren. In het gebied is ook het strooisel weggehaald, zodat er niet te veel voedingsstoffen rond de vennen achterblijven. Daarnaast zijn wandelpaden verlegd, zodat bijvoorbeeld adders en insecten rond het ven een beter leefgebied krijgen. 

Om het Watersemeertje (voorheen Watergraafsmeertje) weer sterker te maken zijn er bomen, jonge bomen en struiken verwijderd. Hierdoor kan er meer water het ven instromen en zal het aangrenzende wandelpad onder water lopen. Daarom is dit wandelpad enkele meters verlegd. Ook zijn er (niet inheemse) waterlelies weggehaald. Het ven, dieren en planten krijgen nu meer ruimte. Typische venplanten zoals waterdrieblad en klein blaasjeskruid kunnen hun gang gaan.

Spartelvijver voor honden in het Zandenbos

Honden horen niet in de Zandenbosvennen (bij Nunspeet) te zwemmen, omdat dit de plantengroei en het dierenleven verstoort. Daarnaast graven honden vaak gaten in de oevers, waardoor de vennen lek kunnen raken. Als compensatie hiervoor is afgelopen december aan de oostzijde van het Zandenbos (bij het tunneltje naar de Zandenplas) een spartelvijver voor honden ingericht. Die kunnen dan toch lekker het water in en de kwetsbare vennen worden ontlast. 

Komend najaar vervolg vennenherstel Staatsbosbeer

Afgelopen jaren is Staatsbosbeheer, samen met andere partijen, bezig geweest met de voorbereidingen voor herstelwerkzaamheden om de kwaliteit van enkele Veluwse vennen te verbeteren. Na onderzoek en overleg zijn herstelplannen opgesteld, waarvan het eerste deel in het najaar van 2022 is uitgevoerd. Komend najaar is het tweede deel van de uitvoering gepland, met name het herstelwerk rond de Zandenbosvennen staat dan op de planning. Lees meer over maatregelen die nog volgen op de website van Staatsbosbeheer: Natuurherstel Veluwse vennen.

De werkzaamheden van Staatsbosbeer worden gefinancierd met subsidie van provincie Gelderland.