8: groene entree voor Heteren

Vergroening hand in hand met betere verkeersveiligheid

Het Betuwse dorp Heteren heeft een actieve dorpsraad. In die raad ontstaat het plan om de toegangsweg tot het dorp te vernieuwen en groener te maken. Verharding moet plaats maken voor meer bomen en meer natuur. Maar de bewoners kijken ook verder. Het wordt een groene oase, maar ook de veiligheid gaat er aanzienlijk op vooruit.

Belangrijke lokale functie

De Flessestraat is de hoofdontsluiting naar het centrum en heeft een belangrijke lokale functie. De bredeschool De Vogeltuin en het dorpshuis liggen aan deze straat. Veel mensen bezoeken de straat, zetten er hun kind af en vieren er samen feest op Koningsdag. Het plan om de straat te vernieuwen, kon daarom op veel bijval rekenen. De Challenge Groene Icoonprojecten bracht het dorp op het idee van een brede metamorfose. Het vergroenen van de omgeving blijkt prima samen te gaan met maatschappelijke doelen. Meer bomen langs de weg nodigt bijvoorbeeld uit om snelheid te minderen en rustiger te rijden. De aanrijroute naar school wordt zo een stuk veiliger.

Rekening houden met hitte en extreme neerslag

Bij de nieuwe inrichting is veel oog voor het klimaat. Heteren heeft steeds meer te maken met verdroging, hitte en extreme neerslag. De hittekaart van gemeente Overbetuwe laat zien dat de gevoelstemperatuur ’s zomers tot wel 40 graden celsius kan oplopen. Daarnaast toont de Klimaateffectenatlas dat het gebied dat het dorp aanpakt nu wel voor 60% tot 70% verhard is. Het plan is daarom meer schaduw te creëren met wel 61 extra bomen. Daarbij valt de keuze op bomen die bestand zijn tegen de lange droogteperioden in de zomer en de natte winterperioden. Het wordt een mix van bomen, met onder andere Betuwse fruitbomen. Aan de westzijde van de Flessestraat komt een wadi ofwel greppel die zorgt dat het water goed wegloopt bij hevige regenbuien. Daarnaast worden de parkeerplaatsen langs de weg voorzien van grasstenen en infiltratiekratten, zodat ook daar het water beter wegloopt.

De parkeerplaatsen langs de weg worden voorzien van grasstenen en infiltratiekratten, zodat ook daar het water beter wegloopt.

Parkweg in plaats van saaie autoweg

Heteren krijgt aan de zuidkant veel meer variatie in flora en fauna. De nu nog saaie autoweg verandert in een mooie glooiende parkweg. Het gebied komt er flink anders uit te zien. Het dorp plant meer dan zestig nieuwe bomen en heeft straks in totaal 500 vierkante meter extra aan groen. Parkeerplekken rond de school maken plaats voor een pluktuin, waar kinderen aan de slag gaan met Betuwse fruitbomen, kruiden en bloemen. Ook leren ze er over dieren, want in de tuin komen meerdere vogelnestkasten en insectenhotels. In én buiten de pluktuin komen veel inheemse kruiden, zoals Knoopkruid, Echte Koekoeksbloem, Kamgras, Kleine Pimpernel en Veldlathyrus. Zo creëert Heteren nieuwe plekken voor vlinders en insecten. Schuilheggen zorgen bovendien dat vogels, egels en veldmuizen zich veilig door het gebied kunnen verplaatsen. 

Een plek die uitnodigt voor ontmoeting en gebruik 

Voetgangers, fietsers en vooral automobilisten maken dagelijks gebruik van de Flessestraat. De straat heeft nu nog weinig identiteit, maar wordt straks het zuidelijk hart van het dorp. Het wordt een plek voor jong en oud, die uitnodigt tot diverse activiteiten. Aan de westzijde komt bijvoorbeeld een toffe ontmoetingsplek voor de jeugd en een work-out-terrein voor sportievelingen. De pluktuin naast de school is voor educatie een grote aanwinst. De nieuwe omgeving leent zich daarnaast goed voor festiviteiten op bijvoorbeeld Koningsdag. Voor de kunstroute in Heteren biedt de herinrichting ook mooie mogelijkheden, zoals het plaatsen van kunstobjecten in de pluktuin.

Alle wensen komen samen

De dorpsraad van Heteren initieerde het plan voor de groene entree, maar had daarbij veel aan de input van bewoners. 3 bewonersavonden leverden waardevolle ideeën en schetsen op. Ook op andere manieren zochten de leden van de dorpsraad de samenwerking. Echt iedereen dacht mee: de omwonenden, buurtcentrum De Bongerd, basisschoolkinderen, jongeren van de jeugdsoos, de woningbouwvereniging en de gemeente. Wat voor speelgelegenheid kinderen wensten? Groep 8-leerlingen van de Koningin Julianaschool stroopten de mouwen op en lieten het zien met een maquette.

Echt iedereen dacht mee: de omwonenden, buurtcentrum De Bongerd, basisschoolkinderen, jongeren van de jeugdsoos, de woningbouwvereniging en de gemeente.

Het oordeel van de jury

De brede participatie van bewoners, scholen en organisaties is bij de jury niet onopgemerkt gebleven. Ze looft die brede samenwerking. Die aanpak leidde tot een ontwerp met veel recreatieve voorzieningen voor jong en oud, een aanwinst voor het dorp. De verwijdering van veel verharding en de aanplant van 61 bomen maken Heteren weerbaarder tegen de steeds extremere weersomstandigheden. Ook dat vindt de jury grote pluspunten. In biodiversiteit liggen er nog kansen. De jury adviseert om nog meer gebruik te maken van inheemse en ecologisch waardevolle plantensoorten.

 

Foto's en illustraties