Verduurzaming bibliotheek in een stroomversnelling

Bibliotheek Achterhoekse Poort wil haar vestiging in Varsseveld energiezuiniger maken. Maar hoe pak je dat aan? Wij schoten te hulp. Met resultaat. Na het uitwerken van een haalbaar plan, is nu een architect aan de slag.
Gepubliceerd op: 21-maart-2024

Verduurzamen vanwege energiecrisis

“Eerst wilden we de vestiging in Varsseveld alleen van binnen een nieuwe inrichting geven, maar de energiecrisis bracht daar verandering in”, vertelt directeur-bestuurder Joyce Holthausen. In overleg met de raad van toezicht werd besloten prioriteit te geven aan het onder andere tochtvrij maken van de glazen gevel . Een uitdaging, want wat is bijvoorbeeld technisch de beste oplossing? En hoe zorg je voor een duidelijk kosten-opbrengsten-plaatje?

Provincie houdt bibliotheek bij de les

In een nieuwsbrief las Joyce over ons ontzorgingsprogramma Klimaatklaar Gelderland. Ze nam contact op en is blij dat ze dat gedaan heeft. Een enthousiast, vakkundig team geeft de bibliotheek nu kosteloos ondersteuning. Joyce: “Ze geven ons niet alleen advies, ze houden ons ook goed bij de les. Bij het aanvragen van subsidie wezen ze ons bijvoorbeeld telkens op alle stappen die nodig waren en de voorwaarden waaraan we moesten voldoen.”

Stoomcursus op maat

“We helpen eigenaren van kleine maatschappelijk-vastgoed-portefeuilles die zelf weinig kennis of tijd hebben om met verduurzaming aan de slag te gaan”, vertelt Rob Wieggers. Als duurzaamheidsadviseur voor het programma is hij het 1e aanspreekpunt voor Joyce en een aantal andere deelnemers. Enthousiast vertelt hij over het werk van het team. “We ondersteunen bijvoorbeeld scholen, kleine gemeenten en bibliotheken en kijken daarbij goed wat elke organisatie nodig heeft. De ene organisatie helpen we vanaf het begin met een energiescan, de andere organisatie is al een stap verder en helpen we een businesscase uitwerken of subsidie aanvragen. Ze krijgen van ons een stoomcursus. We laten zien waar ze allemaal rekening mee moeten houden, nemen ze bij de hand en helpen zo om projecten te versnellen.”

Brede blik


We adviseren organisaties te kijken naar meer mogelijkheden om te verduurzamen en helpen ze verstandige keuzes te maken. “Zo ging het ook bij Bibliotheek Achterhoekse Poort”, vertelt Joyce. “Tijdens een intake bespraken we alle vestigingen van onze bibliotheek en vroeg het team van de provincie goed naar onze behoeften. Een voorwaarde voor deelname aan Klimaatklaar Gelderland is dat je eigenaar bent van het pand. 2 van onze 6 vestigingen zitten in een huurpand en vielen daarom af. Omdat ook 1 van onze vestigingen in een nieuw pand zit, ging de aandacht al snel uit naar de andere 3 vestigingen. Op basis van de intake volgde een energiescan bij de vestigingen in Gendringen, Terborg en Varsseveld. Toen we wisten welke mogelijkheden we hadden om te energie te besparen, konden we een goede strategie bepalen. We besloten ons eerst te richten op de glazen gevels in Varsseveld.”  

Voor- en nadelen kennen

Een belangrijke volgende stap was een businesscase (haalbaarheidsstudie): wat zou het kosten om in de glazen pui duurzaam HR++-glas aan te brengen en wat zou die maatregel op lange termijn opleveren aan energiebesparing? Joyce: “De provincie ontzorgde ons ook op dat vlak en maakte de kosten en opbrengsten heel rationeel inzichtelijk.” “We willen inderdaad duidelijk zijn over alle voor- en nadelen”, beaamt Rob. “Dat helpt om de juiste beslissing te nemen over investeringen. Maatregelen lijken soms heel aantrekkelijk of juist niet, maar er moet altijd goed worden gekeken naar meerdere factoren. Zo moet je bijvoorbeeld ook kijken naar aspecten als de bezetting van het pand. Het bibliotheekgebouw is niet de hele dag volledig in gebruik. Dat heeft effect op hoeveel sommige maatregelen opleveren.”

30% subsidie

Het team van Klimaatklaar Gelderland weet ook veel over subsidies en leningen. We hielpen de bibliotheekorganisatie de landelijke subsidie ‘Duurzaam maatschappelijk vastgoed’ aan te vragen. Joyce: “Ze hielpen ons met de voorbereiding van de stukken, waren alert op criteria en stelden goede vragen. Zonder die hulp was het ons niet gelukt de aanvraag in te dienen.” Daarna was het spannend of de subsidie daadwerkelijk toegekend werd. Het Rijk kijkt kritisch of aan alle voorwaarden is voldaan en omdat de vraag naar de subsidie groot is, wordt er geloot. De bibliotheek kreeg goed nieuws: het Rijk betaalt 30% van de investering. “Het is een opsteker voor de financiering en ook de provincie kan nog financiële ondersteuning bieden”, vertelt Rob. “We bieden de mogelijkheid een lening af te sluiten bij ons Fonds Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed. Voor de bibliotheek onderzoeken we die mogelijkheid nu.” 

Een kartrekker is belangrijk

De gezamenlijke inspanningen van de bibliotheek en provincie lonen; stap voor stap komt het verduurzamen van de gevel in Varsseveld dichterbij. “Het enthousiasme en de inzet van Joyce zijn daarbij heel motiverend”, vindt Rob. “Zo’n verduurzamingstraject is niet de hoofdtaak van een bibliotheek, dat vraagt extra inspanningen. Dan heb je een kartrekker nodig die zorgt dat verduurzaming niet bij plannen blijft, maar daadwerkelijk gerealiseerd wordt.”

Ook hulp bij de uitvoering

“Het programma van de provincie gaf het juiste zetje”, zegt Joyce. “Ze hielpen ons concreet te maken wat er allemaal nodig is en houden ook nu nog de vinger aan de pols. We zijn in de fase dat een architect tekeningen maakt, waarna een offertetraject volgt voor de uitvoering.” 
“We helpen inderdaad ook bij de uitvoering, zoals straks bij het beoordelen van de offertes”, vult Rob aan. Hij hoopt dat nog veel organisaties het voorbeeld van Bibliotheek Achterhoekse Poort volgen en gaan verduurzamen. “Maatschappelijk is er geen andere manier. Door samen aan de slag te gaan, bereiken we mooie resultaten; voor een klimaatneutraal Gelderland in 2050 en voor een duurzame toekomst voor ons allemaal.”

Meer weten? Kijk op gelderland.nl/klimaatklaar.

Let op: u kunt alleen aan Klimaatklaar Gelderland deelnemen als u eigenaar bent van het pand. Wanneer de bibliotheek in een gemeentegebouw zit, moet u eerst contact opnemen met de gemeente. Gemeenten met minder dan 50.000 inwoners komen voor deelname in aanmerking.