Sluitende begrotingen en toenemende zorgen

Zorgen

Vanaf 2026 hebben alle gemeenten te maken met de zogenaamde opschalingskorting. Dat betekent dat het Rijk de bijdragen aan gemeenten weer gaat korten. Tegelijkertijd wordt de rijksbijdrage uit het gemeentefonds kleiner. Het gemeentefonds is de grootste inkomstenbron van de gemeenten. Gemeenten hebben ook te maken met loon- en prijsstijgingen, stijgende rentes en hogere bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen zoals samenwerking met buurgemeenten. Al die ontwikkelingen leiden ertoe dat 80% van alle Gelderse gemeenten nu géén sluitende meerjarenraming heeft in de jaren 2026-2027. En dat gaan steeds meer inwoners merken.

Verschillen tussen gemeenten

Een algemeen oordeel uitspreken over de ontwikkeling van de financiële positie van gemeenten is niet mogelijk. De uitgangspunten van gemeenten verschillen. Bijvoorbeeld in hoe ze rijksbijdragen ramen en of ze de financiële effecten van de laatste septembercirculaire over de gemeentefondsuitkering wel of niet meenemen. 

Toezicht op gemeentefinanciën

Gedeputeerde Staten houden toezicht op de financiële huishouding van gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. Doel is zorgen voor een blijvende gezonde financiële huishouding. Op basis van de begroting en de meerjarenraming bepalen GS in december de vorm van toezicht voor het volgende begrotingsjaar. Repressief is de lichte vorm van toezicht; dan houden we na afloop toezicht. Preventief toezicht is een controle voorafgaand aan uitgaven.