Gedeputeerde Jan Markink wil binnenkort samen met andere provincies hierover in gesprek met minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken.
Opdracht van de Staten
Provincie Gelderland nam het initiatief voor het opstellen van de verkenning ‘Herijking van de rol en positie van provincies in het herindelingsproces’. In 2021 gaven de Gelderse Staten via een motie opdracht om de zorgen in kaart te brengen over het gereedschap van provincies om de kwaliteit van het openbaar bestuur te kunnen bewaken.
Kwaliteit openbaar bestuur bewaken
Het takenpakket en de uitdagingen van gemeenten worden steeds groter. Ze moeten steeds meer regionaal samenwerken aan grote maatschappelijke opgaven. Daarvoor hebben ze voldoende bestuurskracht nodig. Provincies ondersteunen gemeenten hierbij. Gelderland doet dat bijvoorbeeld met het programma Sterk Bestuur. Maar soms is er geen andere oplossing dan de krachten te bundelen met een andere gemeente. “Een herindeling is een uiterst redmiddel, maar je moet het wel in je gereedschapskist hebben”, zegt gedeputeerde Jan Markink, die verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het openbaar bestuur. “En als je het moet inzetten, moeten gemeenten en provincies precies weten waar ze aan toe zijn.”
Taakverdeling moet duidelijker
In de verkenning doen provincies daarom verschillende aanbevelingen. De rol- en taakverdeling van bestuurslagen bij herindeling moeten beter bepaald worden en moet er meer duidelijkheid komen over de definitie van bestuurskracht en de weging van de toetsingscriteria. “We hebben echt behoefte aan helderheid.’ zegt Markink. ‘We moeten als overheid samenwerken, daarvoor moeten we goede en duidelijke afspraken en taken hebben, anders gaat het mis.”
Nieuwe visie
De verkenning adviseert om de aanscherping van rollen te koppelen aan een nieuwe brede visieop het openbaar bestuur. Verschillende recente rapporten en ook de minister gaven al eerder aan dat de interbestuurlijke verhoudingen aan vernieuwing toe zijn. Markink: ”Hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga kwam onlangs zelfs al met mogelijke bouwstenen hiervoor. Laten we dus korte termijn gewoon beginnen met bouwen.”
De verkenning en de bijbehorende aanbevelingen worden binnenkort in IPO-verband besproken.
