€ 27 miljoen nodig voor sneller verduurzamen veehouderij

Daarmee versnellen we de verduurzaming van de veehouderij en zetten een flinke stap vooruit in het stikstof- en klimaatvraagstuk. We beginnen met 50 proefprojecten om snel inzichtelijk te maken welke maatregelen substantieel bijdragen aan het verminderen van uitstoot. De proeven leveren kennis en ervaring op voor nieuwe wet- en regelgeving.

Provincies en sectoren dragen ook bij

Om dit mogelijk te maken vragen de provincies € 27 miljoen van het Rijk. Op de korte termijn is € 8,5 miljoen nodig om zo snel mogelijk, in ieder geval dit jaar al, te beginnen met de 50 proeven. In totaal is zo’n € 58 miljoen nodig. Wij dragen zelf ook bij, net als de sectoren en de andere provincies.

Toezegging

Minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof zijn positief over de plannen. Minister Adema constateert dat het initiatief goed aansluit bij zijn beleid. De bewindspersonen gaven aan te willen verkennen of én hoe het Rijk kan bijdragen aan de proeven. Het voorstel van de provincies en de 5 sectoren kan bovendien een waardevolle bijdrage leveren aan het Landbouwakkoord, aldus de minister. Alle partijen (Rijk, provincies en veehouderijsectoren) zien dat innovatie onmisbaar is om te verduurzamen en de uitstoot terug te dringen, naast bijvoorbeeld extensivering (een manier van landbouw- en veeteelt waarbij gebruik wordt gemaakt van meer grond per dier, en waarbij dieren meer en langer buiten in de wei kunnen staan, red.). Juist ook om perspectief te geven aan de bedrijven die niet willen stoppen en doorgaan. 

Haalbare en betaalbare maatregelen

Het ontbreekt in de veehouderij op dit moment aan voldoende haalbare en betaalbare maatregelen die bijdragen aan snellere verduurzaming en het verminderen van uitstoot van methaan, fijnstof en geur. Om veehouderijen te helpen om te verduurzamen zijn dit juist belangrijke voorwaarden. Hierover verscheen in juli 2022 een advies aan de minister van LNV, dat in oktober met de Tweede Kamer is gedeeld: ‘Versnellen van innovatie voor een toekomstbestendig agrarisch Nederland’.

Proeven

Met de 50 proeven die in 2023 beginnen, willen de provincies samen met de veehouderij inzetten op innovaties die:

• per veehouderijsector leiden tot haalbare en betaalbare emissiereducties, die goed zijn vastgelegd in wet- en regelgeving;
• de basis leggen voor een nieuw stelsel – ook voor vergunningverlening en handhaving;
• alle maatregelen die emissie verminderen straks via sensoren kunnen monitoren;
• zorgen voor het verwerken van mest tot organische meststoffen voor  de land- en tuinbouw ter vervanging van kunstmest.

Voor de melkveehouderij kan dit onder andere leiden tot nieuwe verdienmodellen voor mestverwerking in combinatie met energieopwekking.

Zandgronden

In de 6 samenwerkende provincies is het vraagstuk rond mest extra groot. Gelderland, Brabant, Limburg, Overijssel, Drenthe en Utrecht zijn de zogeheten ‘zandprovincies’, die deels of geheel op de hoge zandgronden liggen. In deze provincies zijn de veehouderijsectoren sterk vertegenwoordigd en zijn er natuurgebieden waar de neerslag van stikstof sterk moet verminderen. Bovendien spoelen mineralen op de zandgronden gemakkelijker uit de bodem. Om perspectief te houden voor de landbouw zijn hiervoor snel duurzame oplossingen nodig.